«Λαμόγια» ... στο χακί - Τα απίστευτα σκάνδαλα της χούντας

Μια εξωφρενική «μόδα» των τελευταίων ετών τείνει να περιβάλλει με ιδιότυπο φωτοστέφανο τους πραξικοπηματίες της 21ης Απριλίου 1967!

Απόρροια του αναπόφευκτου θυμού, αναμεμειγμένου όμως με άγνοια ή και σκοπιμότητα, η πολιτική (;) αυτή «μόδα» παράγει τη θεωρία ότι κατά την επταετή δικτατορία τέθηκε σε γύψο και... η διαφθορά. 

 Ότι η χούντα φρουρούσε, σαν κέρβερος, το δημόσιο χρήμα και τις αρχές της «χριστής διοίκησης»...

Οι ίδιοι οι συνταγματάρχες δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι στον 21ο αιώνα έμελλε να μνημονεύονται με ... επαίνους. «Εκείνοι τουλάχιστον δεν έκλεψαν», «δεν έκαναν περιουσίες», «ε, ρε Παπαδόπουλο που χρειάζονται τα σημερινά λαμόγια»... Από το 2010 κι εντεύθεν οι έπαινοι επεκτάθηκαν και στα της οικονομίας: «Επί χούντας ο κόσμος έτρωγε ψωμάκι», «αν δεν μιλούσες ζούσες καλά», «τότε δεν υπήρχε οικονομική

κρίση στην Ελλάδα, όπως σήμερα». Λες και γνώρισε η μεταπολεμική Ευρώπη γενική κρίση ανάλογη της σημερινής, μέχρι το 1973...

Θα ασχοληθούμε με τον πρώτο μύθο, αυτόν που σχετίζεται με τη διαφθορά. Για το δεύτερο επιφυλασσόμαστε – όλο και κάποια επέτειος θα μας δώσει αφορμή.

Εν αρχή μια παρατήρηση: Οι ισχυρισμοί περί «λιτού» βίου των δικτατόρων και περί «αδιάφθορης» χούντας βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στην εικόνα παρακμής που εξέπεμπαν αυτοί οι άνθρωποι έπειτα από την αποκαθήλωσή τους. Δεν είναι αυτό επιτομή των εννοιών «αφέλεια» ή «υποκρισία» - κατά περίπτωση;

Παρατήρηση δεύτερη: Όντως, «τα λαμόγια χρειάζονται έναν Παπαδόπουλο»- τουλάχιστον τα εκκολαπτόμενα. Χρειάζονται, για να πάρουν ... μαθήματα ταχύτητας, τόσο στη λήψη αποφάσεων, όσο και στη σύναψη καλών«κοινωνικών σχέσεων»...

Προτού καλά- καλά προλάβουν να ... ζεστάνουν τις καρέκλες των πολιτικών αξιωμάτων που κατέλαβαν, οι συνταγματάρχες νομοθέτησαν την αύξηση των αποδοχών τους. Σχεδόν διπλασίασαν τον πρωθυπουργικό μισθό: Από τις 23.600 τον ανέβασαν στις 45.000 δρχ, προς μεγάλη χαρά του πρώτου χουντικού πρωθυπουργού, του Κωνσταντίνου Κόλλια. Ο ίδιος ο Γιώργος Παπαδόπουλος ανέλαβε πρωθυπουργικά καθήκοντα αργότερα, το Δεκέμβριο του 1967.

Με την ίδια ρύθμιση αυξήθηκαν οι αποδοχές των υπουργών και υφυπουργών, από τις 22.400 στις 35.000 δρχ. Θεσπίστηκαν επίσης και ημερήσια «εκτός έδρας»- χίλιες δρχ για τον πρωθυπουργό και 850 για υπουργούς και υφυπουργούς.

Ομολογίες δια στόματος Σάββα Κωσταντόπουλου...

Είναι γνωστό ότι ο Παπαδόπουλος είχε στη διάθεσή του βίλα στο Λαγονήσι, στην οποία διέμενε αντί αστείου ενοικίου. Η βίλα ανήκε στον Αριστοτέλη Ωνάση. «Σύμπτωση»: Ο Παπαδόπουλος στήριζε τον Ωνάση στη διαμάχη που είχε με άλλους «Κροίσους» της εποχής, με «μήλο της έριδος» το περιβόητο τρίτο διυλιστήριο της χώρας. Επειδή όμως σε θέματα διαπλοκής είναι αναγκαίος κάποιος ... πλουραλισμός, το άλλο «πρωτοπαλίκαρο» του καθεστώτος, ο Νίκος Μακαρέζος, τάχθηκε στο πλευρό του Νιάρχου.

Τσάμπα οι – ενίοτε άγριες – διαμάχες που μαίνονταν επί χρόνια, για το θέμα αυτό, στο εσωτερικό της «αδιάφθορης» χούντας: Τελικά, το 1972, ο Ωνάσης αποσύρθηκε και το τρίτο διυλιστήριο ανέλαβαν οι Ανδρεάδης – Λάτσης. Ένα ακόμη δόθηκε στο Βαρδινογιάννη.

Προτού «μιλήσουν» τα αποδεδειγμένα στοιχεία, ας δοθεί ο λόγος στον ίδιο τον προπαγανδιστικό ... στυλοβάτη της χούντας: Τον εκδότη της εφημερίδας «Ελεύθερος Κόσμος», Σάββα Κωσταντόπουλο. Η δικτατορία είχε συμπληρώσει μισό έτος ζωής, όταν ο Κωσταντόπουλος γνωστοποίησε - με επιστολή- στον Κωνσταντίνο Καραμανλή ορισμένες διαπιστώσεις του:

«Λυπούμαι, διότι είμαι υποχρεωμένος να μνημονεύσω και ένα άλλο εκτάκτως λυπηρόν φαινόμενον. Ενεφανίσθη και αναπτύσσεται μία νέο-φαυλοκρατία. Ατομικά ρουσφέτια, προσωπικαί εξυπηρετήσεις, τακτοποιήσεις συγγενών, ατομική προβολή και ούτω κάθε εξής)» («Αρχείο Καραμανλή», τ.7ος).

Τα ίδια και χειρότερα τόνιζε στον Κ. Καραμανλή ο ακραιφνής χουντικός Κωσταντόπουλος, το Δεκέμβριο του '73. Αναφερόταν στην περίοδο Παπαδόπουλου, τον οποίο είχε ήδη ανατρέψει (25 Νοεμβρίου '73) ο λεγόμενος «αόρατος δικτάτορας», Δημήτρης Ιωαννίδης. Τόνιζε λοιπόν:

«Εδημιουργήθη μία αποπνικτική ατμόσφαιρα σκανδάλων δια την οποίαν δεν δυνάμεθα ακόμη να γνωρίζωμεν μέχρι ποίου σημείου ανταπεκρίνετο εις την πραγματικότητα. Πάντως, αντιστοιχία υπήρχε οπωσδήποτε» («Αρχείο Καραμανλή», τ.7ος)

Η αλήθεια είναι ότι για πολλά από αυτά τα σκάνδαλα ... δυνάμεθα μια χαρά να «γνωρίζωμεν» λεπτομέρειες, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Ας προτάξουμε όμως τα πιο «light» κρούσματα, προτού παραδοθούμε στον ίλιγγο τον οποίο «εγγυώνται» τα οικονομικά μεγέθη ορισμένων ιστορικών ...ξαφρισμάτων.

«Ατομικά ρουσφέτια, προσωπικαί εξυπηρετήσεις, τακτοποιήσεις συγγενών». Πολλά μπορεί να εννοούσε ο Κωσταντόπουλος, αλλά ας περιοριστούμε στην οικογενειοκρατία, όπως την τίμησε η κορυφαία «τριανδρία» της χούντας. Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος.

Ο βολέψας, του βολέψαντος- αδέλφια, γαμπροί, κουνιάδοι...

Ο αρχηγός Παπαδόπουλος έκανε τον έναν αδελφό του, τον Κωνσταντίνο, στρατιωτικό ακόλουθο, Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Προεδρίας, Περιφερειακό Διοικητή Αττικής και «υπουργό παρά τω πρωθυπουργώ». Ο άλλος αδελφός, ο Χαράλαμπος, προφανώς ανεχόταν λιγότερες σκοτούρες. Αρκέστηκε στη Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, στην οποία αναρριχήθηκε σε χρόνο ρεκόρ. Τέτοια άλματα στην υπαλληλική ιεραρχία, θα τα ζήλευε και ο φημισμένος αθλητής του επί κοντώ, ο Χρήστος Παπανικολάου, o οποίος – ειρήσθω εν παρόδω- το 1967 κέρδισε χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες, στην Τύνιδα.

Το Στέλιο Παττακό, πάλι, τον ενθουσίαζαν οι κατασκευές- όπως δείχνει και η ψύχωσή του με ... το μυστρί. Αποφάσισε λοιπόν να αναθέσει στο γαμπρό του, τον Αντρέα Μεϊντάση, διάφορες επικερδείς δουλειές με το Δήμο Αθηναίων. Κατασκευή υπόγειου γκαράζ στην πλατεία Κλαυθμώνος, τεχνικές μελέτες, κλπ. Πρακτικά πράγματα, πολλά χρήματα...

Ο Μακαρέζος διόρισε τον κουνιάδο του, Αλέξανδρο Ματθαίου, υπουργό Γεωργίας και – αργότερα- Βόρειας Ελλάδας. «Αι βέβαιοι μικρολοβιτούραι του Ματθαίου» συμπεριλαμβάνονταν στα πολλά συμπτώματα διαφθοράς του καθεστώτος, που διέγνωσε και κοινοποίησε με επιστολή του στον Κ. Καραμανλή ο γνωστός «γεφυροποιός», Ευάγγελος Αβέρωφ (Οκτώβριος 1968). Κατά τα φαινόμενα, όμως, ο Ματθαίου ήταν ... περιστεράκι εν συγκρίσει προς δυο άλλους «εθνοσωτήρες». Τον Ιωάννη Λαδά και το Μιχάλη Ρουφογάλη.

Ο Λαδάς απέκτησε το σκωπτικό προσωνύμιο «κύριος καθαρά χέρια», χάρη στη ροπή του προς τα ... θαλασσοδάνεια. Ο Ρουφογάλης, αρχηγός της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, έγινε διάσημος για δυο βασικές συνήθειές του. Η πρώτη: Με τη γυναίκα του Ντέλλα, φωτομοντέλο που νυμφεύθηκε το '73, επιδόθηκαν σε «θορυβώδεις δεξιώσεις, δημοσίας εμφανίσεις με μεγαλοπλουσίους, επίδειξιν πλούτου» (εκφράσεις του Σάββα Κωσταντόπουλου). Η άλλη συνήθεια: Η εξασφάλιση δανειοδοτήσεων σε «ημετέρους», φυσικά με επιβάρυνση των κρατικών τραπεζών. Στην πρώιμη μεταπολιτευτική περίοδο, τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1974, το περιοδικό «Ταχυδρόμος» αποκάλυψε δυο σχετικά έγγραφα του Ρουφογάλη. Μια κατηγορία δανείων αναφερόταν ως «χαριστικά και επισφαλή». Στα «χορηγηθέντα» δάνεια καταγραφόταν ποσό άνω του 1,5 δισεκατομμυρίου και στα «υπό έγκρισιν» πάνω του 1,6 δισεκατομμυρίου δρχ.

Προτού καν κλείσουν ένα μήνα στην εξουσία...

Ας δούμε όμως, με κάποια χρονική σειρά, μερικά από τα χουντικά ... κατορθώματα. Προτάσσουμε επτά κινήσεις τους- όλες, σκέτα ...ορόσημα.

Πρώτο «ορόσημο»: Σαν ... έτοιμοι από καιρό, οι «εθνοσωτήρες» υπέγραψαν την πρώτη τους τερατώδη σύμβαση, προτού καν συμπληρωθεί μήνας από το πραξικόπημα – ναι, τέτοια αδημονία είχαν! Τη Δευτέρα, 15 Μαΐου 1967 ανέθεσαν στην αμερικανική εταιρεία Litton το ακαθόριστο έργο της παροχής«υπηρεσιών οργανώσεως και διεκπεραιώσεως της οικονομικής αναπτύξεως», κάπου στην Κρήτη και τη Δυτική Πελοπόννησο.

Υποτίθεται ότι η εταιρεία θα φρόντιζε να γίνουν επενδύσεις ύψους 840 εκατομμυρίων δολαρίων για 12 χρόνια. Το ελληνικό δημόσιο της έδωσε ως προκαταβολή 1,2 εκ. δολάρια και ανέλαβε τις εξής υποχρεώσεις: Να καλύψει όσα έξοδα θα έκανε η Litton για να «αναπτυξιακό της έργο» συν 11% ως ποσοστό κέρδους, αλλά να εξασφαλίσει και προμήθεια 2% επί της αξίας κάθε επένδυσης, από αυτές που θα «έφερνε» η εταιρεία.

Ίδια, περίπου, ρύθμιση για τη Litton είχε προωθήσει στη Βουλή το 1966 μια από τις «κυβερνήσεις των αποστατών» – εκείνη του Στεφανόπουλου. Οι αντιδράσεις των άλλων πολιτικών δυνάμεων, όμως, ακύρωσαν το εγχείρημα, το Σεπτέμβριο του έτους εκείνου. Για την ακρίβεια, το ανέβαλαν για οκτώ μήνες.

Τι έκανε στην ουσία η Litton, αξιοποιώντας την προσφορά της χούντας προς αυτήν; Δεν προσέλκυε επενδυτές, δήλωνε όμως έξοδα και πληρωνόταν από το ελληνικό κράτος! Εμπράκτως η ίδια η χούντα αναγνώρισε το φιάσκο της ανάθεσης, τερματίζοντας την ισχύ της σύμβασης, την Τετάρτη, 15 Οκτωβρίου 1969 (ΦΕΚ 1969/Α/268). Όμως – όλα κι όλα- η Litton πήρε και το επιπρόσθετο 11% επί των δηλωθέντων εξόδων της!

Η επίσημη εξήγηση του καθεστώτος για λύση της σύμβασης; «Αι ελληνικαί υπηρεσίαι είναι εις θέσιν να συνεχίσουν άνευ ειδικής βοηθείας τας προσπαθείας δια την ανάπτυξιν»...

Αυτό που η χούντα ομολόγησε εμπράκτως, νωρίτερα το είχε δηλώσει ευθαρσώς στο περιοδικό «Ramparts» ο Ρόμπερτ Αλαν, υπεύθυνος του γραφείου της εταιρείας στην Αθήνα: «Τα κέρδη μας είναι ασφαλώς μεγάλα, διότι ουσιαστικά δεν κάνουμε εμείς επενδύσεις».

Ο Αλαν είχε κάθε λόγο να συμπαθεί το δικτατορικό καθεστώς και ουδέποτε έκρυψε αυτή του την ...αγάπη. Όταν κάποτε κλήθηκε να σχολιάσει τα βασανιστήρια και τις διώξεις σε βάρος των αντιφρονούντων, είπε: «Οι περισσότεροι εξόριστοι και φυλακισμένοι ζουν σε νησιά, όπως είναι η Καταλίνα (σ.σ. θέρετρο στην Καλιφόρνιας). Είναι ελεύθεροι να πηγαίνουν και να έρχονται. Αναπνέουν καθαρό αέρα, βρίσκονται κάθε μέρα σε ωραίο ηλιόλουστο περιβάλλον και απλώς δεν έχουν επικοινωνία με τον έξω κόσμο».

Αυτό δεν ήταν «Τάμα», ήταν ... θάμα

Δεύτερο «ορόσημο»: Το Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 1968, ο Παπαδόπουλος ανακοίνωσε ότι κατέφθασε η ώρα να εκπληρώσει η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» μια υπόσχεση, την οποία είχε δώσει προς τον Θεό η ...Δ΄ Εθνοσυνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο Άργος το 1829: Την ανέγερση ενός μεγαλοπρεπούς ναού του Σωτήρος. Ως τόπος ορίστηκαν τα Τουρκοβούνια. Το «Τάμα», όπως καθιερώθηκε να λέγεται, αντιπροσώπευε στο έπακρο τη μεγαλομανία του καθεστώτος. «Θα αποτελέσει, μετά την οικοδόμησίν του, το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών, μετά τον κλασσικό Παρθενώνα και τον Βυζαντινό Λυκαβηττό», έγραφε η «Ηχώ των Ενόπλων Δυνάμεων» τον Ιούνιο του 1973. Μέχρι τότε, δεν είχαν γίνει καν τα οριστικά σχέδια του έργου. Κι ούτε θα γίνονταν ποτέ...

Τι ακριβώς συνέβαινε με το «Τάμα»; Γιατί ... δεν χτιζόταν τίποτα, επί χρόνια; Από τη δύση του '68 η χουντική προπαγάνδα είχε αρχίσει να διαφημίζει περιπτώσεις ανθρώπων, οι οποίοι κατέθεταν για αυτόν τον «ιερό σκοπό» τον οβολό τους. Τον Μάιο του '69 συγκροτήθηκε και μια «Ανώτατη Επιτροπή», με πρόεδρο τον πρωθυπουργό Παπαδόπουλο και μέλη τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και πέντε υπουργούς. Ανάμεσά τους, ο Παττακός (Εσωτερικών) και ο Μακαρέζος (Συντονισμού). Εν ολίγοις, ολόκληρη η κορυφαία χουντική «τριανδρία» επέβλεπε τα του έργου, έχοντας την αρωγή – πέραν των άλλων υπουργών- και ενός «Γνωμοδοτικού Συμβουλίου», που το απάρτιζαν πρυτάνεις, ακαδημαϊκοί, ο δήμαρχος Δημ. Ρίτσος και άλλοι παράγοντες. Από τον Ιούνιο του '69 επέβλεπαν και το «Ειδικό Ταμείο» που συστάθηκε τότε, για την οικονομική διαχείριση του έργου.

Μυστήριο κάλυπτε τα του «Τάματος», μέχρι τον Ιανουάριο του '74. Τότε δημοσιεύθηκε ο απολογισμός του «Ειδικού Ταμείου». Αυτό δεν ήταν «Τάμα», ήταν ...θάμα. Στο «Ταμείο» είχαν εισρεύσει 453,3 εκατομμύρια δρχ, εκ των οποίων είχαν εξαφανιστεί τα 406 εκατομμύρια! Όλα αυτά δαπανήθηκαν – υποτίθεται- για απαλλοτριώσεις, «προπαρασκευαστικά έργα», «μελέτες», εργασίες «διοικήσεως και λειτουργίας»...

Από τη συνολική «αποταμίευση» των 453,3 εκατομμυρίων, τα 230 ήταν δάνεια. Τα 180 προήλθαν από εισφορές και δωρεές, τμήμα των οποίων κάλυψαν φορείς του Δημοσίου – πχ η Αγροτική Τράπεζα έδωσε 10 εκατομμύρια. Τα υπόλοιπα 43,3 εκατομμύρια ήταν «επιχορήγηση» από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Την αχαλίνωτη διασπάθιση δημοσίου χρήματος την υπογραμμίζει ένα ακόμη στοιχείο: Στην τριετία 1970 -73 έγιναν τρεις διαγωνισμοί για «προσχέδια» του «Τάματος». Απέτυχαν παταγωδώς και κηρύχθηκαν άγονοι. Ελάχιστοι αρχιτέκτονες ενδιαφέρθηκαν και κατέθεσαν προτάσεις, μολονότι τα αντίστοιχα χρηματικά βραβεία ήταν άκρως χορταστικά. Συνολικά, στην τριετία υποβλήθηκαν 73 προτάσεις, καμία όμως δεν κρίθηκε ικανοποιητική. Κι όμως, μοιράστηκε – μαζί με τους επαίνους για τις σχετικές προσπάθειες- το ποσό των 3.650.000 δρχ. Ποσό που υπερέβαινε ... 900 φορές το μέσο μισθό ενός εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα.

Η μεγάλη ευεργεσία προς τον κύριο Μακντόναλντ

Ήταν αδύνατον φυσικά να υπολογιστεί πόσοι ... αστέρες του καθεστώτος έλαβαν μέρος – με τους ευνοούμενούς τους- σε αυτό το τρομακτικών διαστάσεων φαγοπότι. Την «επίβλεψη» πάντως την είχε - όπως προείπαμε- σύσσωμη η ... αφρόκρεμα του καθεστώτος. Εάν υποτεθεί ότι το «Τάμα» κλήθηκε να άρει ... μια εκκρεμότητα 139 ετών (1829 – 1968), τότε το ποσό που εξαφάνισαν τα αρπαχτικά της χούντας αντιστοιχεί σχεδόν σε τρία εκατομμύρια δρχ για κάθε χαμένο χρόνο! Καθόλου άσχημα...

Κάποιοι ενδεχομένως διερωτώνται πώς «βγήκαν στη φόρα» τα οικονομικά στοιχεία του «Τάματος», προτού καταρρεύσει η χούντα. Η απάντηση είναι απλή: Είχε ήδη αποκαθηλωθεί - προ δυο μηνών- ο Παπαδόπουλος κι ο Ιωαννίδης δεν είχε κανένα λόγο να κρύβει τη «φαυλοκρατία» των «άλλων».

Τρίτο «ορόσημο»: Το 1969 φαίνεται πως οι ... μίζες της Litton είχαν ξεκοκαλιστεί. Ήταν λοιπόν ώρα για μία ακόμη μεγάλη, αποικιοκρατική σύμβαση, απ' αυτές που όταν υπογράφονται τρία τινά μπορεί να «μαρτυρούν» για τους διαχειριστές δημόσιου χρήματος: Αν δεν είναι ηλίθιοι, αν δεν νιώθουν - για κάποιο λόγο- εξαναγκασμένοι, τότε σίγουρα κάτι άλλο περιμένουν. Οι δυο τελευταίες εκδοχές φυσικά μπορούν να συνυπάρξουν...

Ο Μακαρέζος υπέγραψε με τον εργολάβο Ρόμπερτ Μακντόναλντ, από τις ΗΠΑ, σύμβαση για την κατασκευή της Εγναντίας Οδού (ΦΕΚ 1969/Α/15). Ποια ήταν η κατάληξη; Ο Αμερικανός πήρε τα μπογαλάκια του κι έφυγε, ενώ το Δημόσιο είχε επιβαρυνθεί σε βαθμό απίστευτο.

Μοιραίο ήταν να συμβεί αυτό. Το έργο υπολογίστηκε στα 150 εκ. δολάρια, εκ των οποίων σχεδόν το 1/3 θα το κάλυπτε το ελληνικό κράτος. Οι ... χακί φύλαρχοι της στρατοκρατούμενης ελληνικής Μπανανίας, όμως, δεν χαλιναγώγησαν τη γαλαντομία τους. Εγγυήθηκαν τα δάνεια του Μακντόναλντ, τον «διευκόλυναν» με αμέτρητα ομόλογα, του έδωσαν 4,5 εκ. δολάρια ως προκαταβολή και όρισαν την αμοιβή του επί των εξόδων, συνυπολογίζοντας σε αυτά τη χρηματοδότηση του ... Δημοσίου!

Το φοβερό ήταν ότι θα διεκπεραίωναν το έργο γηγενείς υπερεργολάβοι – ο Αμερικανός απλώς θα μεριμνούσε για μελέτες και δάνεια.Εάν ο Μακντόλαντ διαπίστωνε πως δεν επαρκούσαν τα 150 εκ. δολάρια, είχε δυο επιλογές. Να ψάξει για περισσότερα ή «να θεωρηθή εκτελέσας την σύμβασιν άμα τη συμπληρώσει της κατασκευής τμήματος της οδού, ούτινος η αξία ανέρχεται εις 150 εκ. δολάρια».

Ο Μακντόναλντ δεν εξασφάλισε καμία χρηματοδότηση – ίσως να μην είχε και λόγους να το κάνει. Αποχαιρέτησε, λέγοντας ίσως νοερά κάποιο «thanks folks» για τα 4,8 εκ. δολάρια συν τα 33,4 εκ. σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου που πρόλαβε να τσεπώσει.

«Στεγαστική αποκατάστασις» και θεσμοθέτηση ατιμωρησίας

Τέταρτο «ορόσημο»: Το 1970 οι δικτάτορες θεσμοθέτησαν τη στεγαστική αποκατάσταση «αξιωματικών διαδραματισάντων εξέχοντα ρόλον» στο πραξικόπημα. Διότι, καλοί οι μισθοί, καλά τα αξιώματα και τα ρουσφέτια, αλλά αν δεν είχες – βρε αδελφέ- ένα εγγυημένο, καλό κεραμίδι πάνω από το κεφάλι σου, κινδύνευες. Θα σε πετύχαινε ο αναρχο- κομμουνισμός «ασκεπή» και θα σου άνοιγε το κεφάλι...

Πέμπτο «ορόσημο»: Περίοδος εορτών ήταν, οι «εθνοσωτήρες» αποφάσισαν – ίσως εν όψει πρωτοχρονιάς - να κάνουν άλλο ένα καλό δώρο στον εαυτό τους. Καλό και ωφέλιμο στο ... διηνεκές – έτσι τουλάχιστον ήλπιζαν. Την Τετάρτη, 30 Δεκεμβρίου 1970, νομοθέτησαν τα «περί ευθύνης υπουργών». Μεταβατική διάταξη (παρ. 48) του ΝΔ 802 όριζε ότι δεν μπορούσε να ασκηθεί δίωξη εναντίον υπουργού ή υφυπουργού της δικτατορίας, παρά μόνο εάν το αποφάσιζαν οι ... συνάδελφοί του.

Για να έχουν απολύτως ήσυχο το κεφάλι τους, οι συνταγματάρχες συμπεριέλαβαν κάτι ακόμη στη ρύθμιση: «Παρέγραψαν» όλα τα εγκλήματα, «δια τα οποία δεν ησκήθη ποινική δίωξις μέχρι της ημέρας συγκλήσεως» κάποιας Βουλής, μελλοντικής.

Εάν επιτύγχανε το κατοπινό εγχείρημα της λεγόμενης «φιλελευθεροποίησης», με τον Μαρκεζίνη και τις ελεγχόμενες εκλογές, κατά πάσα βεβαιότητα θα επιβίωνε αυτή η ασυλία που πρόσφεραν στην αφεντιά τους οι συνταγματάρχες. Δυστυχώς για αυτούς, έπειτα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου κατέστη ανέφικτη η «μετάσταση» τέτοιων χουντικών θεσμών στο κοινοβουλευτικό τοπίο.

Έκτο «ορόσημο»: Ήταν Μάιος του 1972, όταν η χούντα απάλλαξε τον ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Τομ Πάππας από τις αντισταθμιστικές υποχρεώσεις, για έξι αγροτοβιομηχανικές μονάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας (ΦΕΚ 1972/Α/72).

Αυτό ήταν το δεύτερο χατίρι των συνταγματαρχών προς τον Πάππας. Το πρώτο – πιθανότατα και το μεγαλύτερο – είχε γίνει τέσσερα χρόνια νωρίτερα (ΦΕΚ 1968/Α/201). Ήταν το «πράσινο φως» για τα εργοστάσια εμφιάλωσης της Coca- Cola, το οποίο είχαν αρνηθεί να «ανάψουν» οι προδικτατορικές κυβερνήσεις, θεωρώντας το συγκεκριμένο σχέδιο του επιχειρηματία άκρως ανταγωνιστικό προς την εγχώριο παραγωγή αναψυκτικών.

Ο Πάππας είχε απασχολήσει και για άλλο λόγο, εντονότατα, το ελληνικό πολιτικό σύστημα πριν από το πραξικόπημα: Η Ένωση Κέντρου και η ΕΔΑ είχαν καταγγείλει ως προνομιακούς ... μέχρι αηδίας τους όρους της επένδυσης που είχε κάνει στη Θεσσαλονίκη, με το διυλιστήριο της ESSO, το '62. Το φθινόπωρο του '64, μάλιστα, η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου επέβαλλε στον Πάππας τροποποίηση της συγκεκριμένης σύμβασης.

Χρηματοδότησαν και την εκστρατεία του ... Νίξον!

Ο Τομ Πάππας ήταν διαπρύσιος υποστηρικτής της χούντας. Τόσο γρήγορα συντελέστηκε η μεταξύ τους οικονομική – πολιτική διαπλοκή, ώστε το 1967, στην κυβέρνηση Κόλλια , διορίστηκε υπουργός Δημόσιας Τάξης ένας προσωπάρχης του επιχειρηματία, ο Παύλος Τοτόμης. Στη συνέχεια ο Τοτόμης ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της ΕΤΒΑ. Ο Τομ Πάππας ήταν παράλληλα υποστηρικτής και βασικός χρηματοδότης της προεκλογικής εκστρατείας του Νίξον, για τις αμερικανικές εκλογές του 1968.

«Παράλληλα»; ....Όχι ακριβώς. Κατά τα φαινόμενα ο Πάππας βρήκε τρόπο να ενώσει τις δυο μεγάλες ... συμπάθειές του, την ελληνική χούντα και το Νίξον. Με δεσμούς ... χρήματος. Κάτι πολύ ενδιαφέρον κατέθεσε στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Έλληνας δημοσιογράφος Ηλίας Δημητρακόπουλος, που ζούσε στην Ουάσιγκτον: Ότι η χούντα ενίσχυσε το ταμείο της προεκλογικής εκστρατείας του Νίξον με 549.000 δολάρια. Μετρητά, ζεστά- ζεστά... Είχαν «ζεσταθεί» από τη συνεχή κίνηση!

Τα χρήματα αυτά τα είχε διοχετεύσει η CIA στην ΚΥΠ, με σκοπό να «αναβαθμιστεί» η δράση της ελληνικής Υπηρεσίας, να γίνει πιο αποτελεσματικό το αντικομουνιστικό της έργο, κλπ. Στη συνέχεια, κατ' εντολή Παπαδόπουλου και με μοχλό το Ρουφογάλη, γινόταν η «ανακύκλωση» και τα χρήματα όδευαν προς το Νίξον.

Έβδομο «ορόσημο»: Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου 1972. Ο Παττακός έδωσε εντολή να «διατεθούν το ταχύτερον εις την κατανάλωσιν» τα κρέατα. Ποια κρέατα; Της Αργεντινής. Αυτά που «μαύριζαν», αυτά που θα «ξέμεναν». Τα γνωστά και ως «κρέατα Μπαλόπουλου». Μαζί με το «Τάμα», ίσως το πιο ... εμβληματικό σκάνδαλο της χούντας!

Ο Μιχάλης Μπαλόπουλος ήταν υφυπουργός Εμπορίου. Αυτός κι ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, ο Ζαφείρης Παπαμιχαλόπουλος, κάθισαν στο εδώλιο για το σκάνδαλο των κρεάτων. Σκάνδαλο ... πολυεπίπεδο, με κατηγορητήριο πλούσιο!

Η σοβαρότερη κατηγορία σε βάρος των δυο, ήταν πως χρηματίζονταν «κατά συρροήν» από μεγαλέμπορους της Ροδεσίας που επεδίωκαν να αποκτήσουν μονοπωλιακά προνόμια στην εισαγωγή κρέατος. Αποτέλεσμα της συγκέντρωσης αδειών εισαγωγής σε χέρια λίγων ήταν οι ανατιμήσεις στις τιμές του κρέατος – ίσως, ακόμη, οι ευνοημένοι έμποροι να ήθελαν έτσι να καλύπτουν και τα έξοδα των δωροδοκιών...

Απαγορεύτηκε, επίσης, για κάποιο διάστημα η διάθεση ντόπιου κρέατος, ώστε να προωθηθούν στην αγορά τα προβληματικά, εκείνα της Αργεντινής. Η προαναφερθείσα εντολή του Παττακού ήταν γραπτή και αναγνώστηκε στο δικαστήριο.

Ο Μπαλόπουλος έγινε σλόγκαν και ... στα γήπεδα

Ο Μπαλόπουλος καταδικάστηκε τον Ιούνιο του '74 σε ποινή φυλάκισης 3,5 ετών, η οποία μειώθηκε σε 14 μήνες το 1976. Το σκάνδαλο των κρεάτων ήταν το μοναδικό που «έστειλε» στο εδώλιο αξιωματούχους της χούντας, προτού καταρρεύσει η χούντα. Η εξήγηση είναι η ίδια με εκείνη, για τη δημοσιοποίηση των ατασθαλιών του «Τάματος»: Ο Ιωαννίδης επιθυμούσε να καταδείξει ότι ήταν αναγκαία, από ηθικής πλευράς, η ανατροπή του Παπαδόπουλου.

Κάπως έτσι έμεινε στην ... Ιστορία το όνομα του Μπαλόπουλου, τον οποίον περιέβαλαν επίσης επίμονες φήμες για ατασθαλίες στον ΕΟΤ, όταν ήταν γραμματέας του οργανισμού.

Το σκάνδαλο των κρεάτων ενέπνευσε και τους ... φιλάθλους. Εάν κάποιος ποδοσφαιριστής δεν απέδιδε καλά, η κερκίδα τον αποκαλούσε με ευκολία«βόδι Αργεντινής» ή «κρέας του Μπαλόπουλου».

Μέσα σε αυτή τη ... θύελλα των σκανδάλων, φάνταζαν «παρωνυχίδες» ήσσονος σημασίας οι απ' ευθείας αναθέσεις – χωρίς διαγωνισμούς- έργων σε διάφορες εταιρείες. Όσο για τη «λιτή» ζωή που έκαναν οι συνταγματάρχες και οι δικοί τους άνθρωποι, θα άξιζε τον κόπο να διαβάσει κανείς τις εξιστορήσεις της Ντέλλας Ρουφογάλη, τόσο για τη δική της ντόλτσε βίτα, όσο και για τη χλιδή της διαμονής της ίδιας και της Δέσποινας Παπαδοπούλου στο Παρίσι, όταν – κάποια στιγμή- το επισκέφθηκαν οι δύο τους.

Για την συνηθισμένη εν Ελλάδι ζωή της, η Ντέλλα Ρουφογάλη έχει πει:
«Αρχίζω να ράβω την καινούρια μου γκαρνταρόμπα στους μετρ της ραπτικής για τους οποίους μέχρι τώρα έκανα επιδείξεις. Η ζωή μου έχει αλλάξει τελείως, το ίδιο και η συμπεριφορά όλων απέναντί μου. Μου φέρονται με έκδηλο σεβασμό και τα κομπλιμέντα τους είναι υπερβολικά. Αλλά μου αρέσει. Εγώ εξακολουθώ να φέρομαι φιλικά προς τους παλιούς γνωστούς και τους καινούριους, πλούσιους φιλοχουντικούς επιχειρηματίες που πληθαίνουν μέρα με τη μέρα μαζί με τα ραβασάκια για ρουσφέτια. Αισθάνομαι πως έχω υποχρέωση να εξυπηρετήσω τους πάντες. Ο Μιχάλης συνήθως δεν αρνείται. Γεύομαι τη δύναμη της εξουσίας, και με μαγεύει» (Λεωνίδας Παπάγος, «Σημειώσεις 1967-1977»).

«Χαβιάρι Περσίας και παγωμένα καβούρια Αλάσκας»

Υπήρχαν όμως και τα .. έκτακτα περιστατικά, όπως οι αρραβώνες της με το Ρουφογάλη. «Την επόμενη βδομάδα καινούρια δώρα, καινούριες ανθοδέσμες, φρέσκα ψάρια απ' όλα τα νησιά της Ελλάδας, κούτες με το καλύτερο χαβιάρι της Περσίας και παγωμένα καβούρια της Αλάσκας καταφθάνουν στο σπίτι. Δεν ξέρω τι να τα κάνω».

Για την Ιστορία: Τους αρραβώνες του ζεύγους τίμησαν προβεβλημένοι επιχειρηματίες, όπως οι Λάτσης και Κιοσέογλου. Στο γάμο τους; Το ... αδιαχώρητο. Θυμάται η Ντέλλα: «Ο Παύλος Βαρδινογιάννης, ο εφοπλιστής Θεοδωρακόπουλος με το γιο του τον Τάκη, ο Κώστας Δρακόπουλος των διυλιστηρίων, ο Νίκος Ταβουλάρης των ναυπηγείων, το ζεύγος Μποδοσάκη, ο Αγγελος Κανελλόπουλος των τσιμέντων 'Τιτάν' με τη γυναίκα του, ο Τομ Πάππας, ο Γ. Λύρας, ο Γιώργος Ταβλάριος, εφοπλιστής από τη Νέα Υόρκη με τη γυναίκα του και ο Γιάννης Λάτσης με τη μεγάλη του κόρη, αφού η γυναίκα του την ίδια μέρα πάντρευε την ανηψιά της σε άλλη εκκλησία».

Αυτή ήταν λοιπόν η ... αδιάφθορη δικτατορία! Αναμφιβόλως, η χούντα μετέφερε ... πολύ μακριά τη σκυτάλη της διαφθοράς, την οποία – για να είμαστε ακριβείς- παρέλαβε από τα προγενέστερα χρόνια.

Υπενθυμίσεις επιγραμματικές: Σκάνδαλο «Siemens» που προκάλεσε και τη ρήξη στις σχέσεις του Παπάγου με τον Μαρκεζίνη, το 1954. Άφθονα... κλέη της οκταετίας (1955- 63) Καραμανλή, από τα «βραχώδη οικόπεδα της Φιλοθέης» και τα φουσκωμένα κέρδη εργολάβων, μέχρι την ηλεκτροδότηση της «Πεσινέ» με όρους σκανδαλωδώς ευνοϊκούς. Απόφαση της Βουλής, τον Φεβρουάριο του 1965, να παραπέμψει σε ειδικό δικαστήριο τους Κ. Καραμανλή, Π. Παπαληγούρα και Ν. Μάρτη για την «Πεσινέ». Επτά εν συνόλω υπουργοί και δυο υφυπουργοί του «εθνάρχη» που αντιμετώπισαν – σε κοινοβουλευτικό επίπεδο- κατηγορίες περί βλάβης του δημοσίου συμφέροντος και περί παράνομης διάθεσης μυστικών κονδυλίων. (Προτείνει κανείς να εκλάβουμε ως απόδειξη αθωότητας το «κουκούλωμα» που – κατά τα ειωθότα- ακολούθησε; ). Εξαγορές βουλευτών στην περίοδο της αποστασίας, το 1965.

Ακόμη κι ο ελληνικός κινηματογράφος των middle 60ς κατοχύρωσε ως σήμα κατατεθέν της εποχής τα ... αρπακτικά του Μαυρογιαλούρου. Τυχαίο; Δεν νομίζουμε...

Εάν λοιπόν όλα αυτά στιγμάτισαν την εικοσαετία 1954- 1974, γιατί σήμερα τόσα στόματα πιπιλίζουν μονότονα την «καραμέλα» πως η διαφθορά και το ρουσφέτι γεννήθηκαν το ...'74 και είχαν μαμά τη Μεταπολίτευση; Ας δώσει ο καθένας την απάντηση που θεωρεί σωστή...

iefimerida

Επικίνδυνα τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης

Γράφει ο Μάριος Δημόπουλος
Οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν καταφέρει με μεγάλη επιτυχία να δημιουργήσουν κινδυνολογώντας ένα δήθεν πρόβλημα, τη χοληστερίνη, ενώ παρέχουν μια εσφαλμένη λύση, τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης, τις στατίνες. Χειραγωγούμενοι γιατροί συνεχώς κατεβάζουν τα επίπεδα της “φυσιολογικής / επιτρεπτής” χοληστερίνης. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα πρέπει να πάρουμε στατίνες, για να κατεβάσουμε τα επίπεδα της χοληστερίνης μας και να προστατευτούμε δήθεν από την καρδιοπάθεια. Οι στατίνες όμως....


αποδεικνύονται πολύ επικίνδυνες για την υγεία μας. Μπορούν να προκαλέσουν τερατογένεση, θάνατο (μέσα από μια παρενέργεια γνωστή ως ραβδομυόλυση), μυοπάθεια, αμνησία, βίαιη συμπεριφορά και αυτοκτονία, πολυνευροπάθεια, ανικανότητα, ηπατική βλάβη, διαβήτη τύπου II, καρδιακή ανεπάρκεια και καρκίνο.


Πίσω από όλα αυτά κρύβονται βέβαια τεράστια οικονομικά συμφέροντα. Οι στατίνες είναι τα φάρμακα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία. Τα κέρδη των φαρμακευτικών έφτασαν – σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα – τα 26 δισεκατομμύρια δολάρια. Η μετατροπή υγιών ανθρώπων σε ασθενείς αποδεικνύεται ότι είναι ένα πολύ επικερδές επιχειρηματικό μοντέλο για τις φαρμακοβιομηχανίες…




Στατίνες και οικονομικά συμφέροντα


Οι επιστήμονες συνεχώς κατεβάζουν τα επίπεδα της “φυσιολογικής / επιτρεπτής” χοληστερίνης. Έτσι, ενώ τα “φυσιολογικά” επίπεδα της LDL θεωρούνται στο 100 με 115 mg/dl, νέες οδηγίες τα κατεβάζουν ακόμα πιο χαμηλά, στα 50 με 70 mg/dl. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα πρέπει να πάρουμε στατίνες, για να κατεβάσουμε τα επίπεδα της χοληστερίνης και να προστατευτούμε από την καρδιοπάθεια. Πίσω από αυτές τις οδηγίες κρύβονται τεράστια οικονομικά συμφέροντα.


Ας δούμε τι αποκαλύπτει ένα δημοσίευμα της Washington Post, το οποίο υπογράφει ο Jerome Kassirer, εκδότης του New England Journal of Medicine και καθηγητής στο Tufts University School of Medicine:


“Το National Cholesterol Education Program (NCEP), τμήμα του National Institute of Health, αποκάλυψε σκληρότερες οδηγίες για τα επίπεδα της χοληστερίνης – οδηγίες τόσο αυστηρές που εκατομμύρια Αμερικανοί ευρισκόμενοι σε κίνδυνο για καρδιοπάθεια θα πρέπει να πάρουν στατίνες, για να φτάσουν τα νέα χαμηλότερα όρια. Αυτό που το NCEP δεν αποκάλυψε ήταν ότι τα περισσότερα μέλη του πάνελ που βοήθησαν να γραφτούν οι συστάσεις είχαν οικονομικούς δεσμούς με τις φαρμακευτικές εταιρείες που ήθελαν να κερδίσουν τεράστια από την αυξημένη χρήση στατινών.


Επικριτές αμέσως διαμαρτυρήθηκαν για τους κρυφούς οικονομικούς δεσμούς και ζήτησαν αποκάλυψη. Μέσα στις επόμενες ημέρες οι σπόνσορες των οδηγιών – το NIH, η American Heart Association (AHA) και το American College of Cardiology (ACC) – δημοσίευσαν τις αποκαλύψεις στην ιστοσελίδα του NCEP. Η έκταση των συνδέσεων ήταν εντυπωσιακή: από τα εννέα μέλη του πάνελ που έγραψαν τις οδηγίες τα έξι είχαν επιχορηγήσεις έρευνας από τουλάχιστον τρεις και σε μερικές περιπτώσεις από όλες τις πέντε εταιρείες παρασκευής στατινών. Μόνο ένα μέλος δεν είχε καθόλου οικονομικούς δεσμούς. Αυτό δεν φάνηκε τόσο καλό, και έτσι μετά από μια ημέρα ή περισσότερο ένα άλλο σημείωμα εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα, προσπαθώντας να κάνει τις οδηγίες να φαίνονται πιο αξιόπιστες”.

Αυτό σημαίνει επιστήμη! Καταλάβατε λοιπόν τι παιχνίδι παίζεται; Οι φαρμακευτικές εταιρείες μας προκαλούν φόβο για τη χοληστερίνη και βάζουν τους χειραγωγούμενους γιατρούς να χαμηλώνουν τα φυσιολογικά επίπεδα της χοληστερίνης, ώστε όλοι μας να γίνουμε πελάτες των φαρμακευτικών εταιρειών και να παίρνουμε στατίνες, για να μειώσουμε τη χοληστερίνη.


Τεράστια τα κέρδη των φαρμακευτικών


Οι στατίνες εμπορικά είναι γνωστές ως atorvastatin (Lipitor), fluvastatin (Lescol), lovastatin (Mevacor), pravastatin (Pravachol), simvastatin (Zocor) και rosuvastatin (Crestor).


Σύμφωνα με την American Heart Association πάνω από 105 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν επίπεδα ολικής χοληστερίνης 200 mg/dl ή υψηλότερα. Για τη φαρμακευτική βιομηχανία αυτό αντιστοιχεί σε 105 εκατομμύρια δυνητικούς πελάτες.


Με σκοπό το χρηματικό κέρδος οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν εκτοξεύσει μια τεράστια καμπάνια φόβου για τη χοληστερίνη. Αυτή η καμπάνια έχει πείσει όλο τον κόσμο ότι η LDL είναι κακή και ότι τα ολικά επίπεδα χοληστερίνης πρέπει να παραμένουν κάτω από 200 mg/dl για την πρόληψη της καρδιοπάθειας.


Οι επαγγελματίες κινδυνολόγοι του NCEP έχουν με επιτυχία δημιουργήσει ένα πρόβλημα, τη χοληστερίνη, ενώ παρέχουν μια εσφαλμένη λύση, τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης γνωστά ως φιμπράτες και τη νεότερη τάξη φαρμάκων γνωστή ως στατίνες. Η μετατροπή υγιών ανθρώπων σε ασθενείς αποδεικνύεται ότι είναι ένα μεγάλο επιχειρηματικό μοντέλο για τις φαρμακοβιομηχανίες.


Οι στατίνες είναι τα φάρμακα που κάνουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία. Τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης έφτασαν στις 12,5 δισεκατομμύρια δολάρια πωλήσεις το 2002. Το 2004 το Lipitor έγινε το πρώτο συνταγογραφόμενο φάρμακο που έκανε περισσότερο από 10 δισεκατομμύρια ετήσιες πωλήσεις. Σήμερα το Forbes Magazine μας λέει ότι οι στατίνες κάνουν 26 δισεκατομμύρια πωλήσεις.


Σοβαρές οι παρενέργειες των στατινών


Τα φάρμακα που επεμβαίνουν στις φυσιολογικές σωματικές λειτουργίες συνήθως έχουν παρενέργειες και αυτό συμβαίνει και με τις στατίνες. Οι φαρμακοβιομηχανίες στατινών προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι παρενέργειες των στατινών είναι σπάνιες και ήπιες και αυτό είναι φυσικό να το κάνουν, διότι από τα φάρμακα αυτά έχουν μεγάλα κέρδη. Αυτά τα φάρμακα δίνονται σε εκατομμύρια ανθρώπους για μια ολόκληρη ζωή. Αρκεί να αναφέρουμε ότι το 2002 το εισόδημα της Pfizer από την atorvastatin ήταν 9 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ μόνο.


Οι φαρμακοβιομηχανίες στατινών δεν αναφέρουν τους κινδύνους των φαρμάκων αυτών στους γιατρούς. Το BMJ (British Medical Journal) έχει αναφέρει ότι από 164 δοκιμές στατινών μόνο οι 48 ανέφεραν τον αριθμό των συμμετεχόντων και μία ή περισσότερες παρενέργειες που προκλήθηκαν από το φάρμακο (1). Μα είναι ιατρική αυτό; Υποτίθεται ότι η ιατρική φροντίζει για την υγεία των ανθρώπων, αλλά τελικά φαίνεται ότι η ιατρική είναι υποχείριο των φαρμακευτικών εταιρειών.


Τερατογενέσεις


Οι στατίνες αντεδείκνυνται στην εγκυμοσύνη, διότι δεν έχουν ελεγχθεί σε έγκυες γυναίκες. Έτσι οι εταιρείες φαρμάκων αναγράφουν ότι το φάρμακο αντεδείκνυνται στην εγκυμοσύνη, για να είναι ασφαλείς. Ωστόσο υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι οι στατίνες προκαλούν ανωμαλίες εμβρύου. Τον Απρίλιο του 2004 ένα άρθρο δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine με τίτλο ‘Central nervous system and limb anomalies in case reports of first trimester statin exposure’.


Καθώς οι στατίνες αντεδείκνυνται στην εγκυμοσύνη, δεν υπήρχαν πολλά δεδομένα. Κατάφεραν όμως να βρουν 178 περιπτώσεις. Αυτός ο αριθμός μειώθηκε μέσα από ξαφνικές αποβολές και απώλεια παρακολούθησης σε έναν τελικό αριθμό 52 επιβεβαιωμένων περιπτώσεων. Από αυτές τις 52 υπήρχαν 20 αναφορές για δυσμορφία, όπως σοβαρές ανωμαλίες του νευρικού συστήματος, μονόπλευρες ελλείψεις άκρων, σύνθετες ανωμαλίες κατωτέρων άκρων και πολλά άλλα.


Προκαλούν λοιπόν οι στατίνες τερατογένεση; 20 σοβαρές ανωμαλίες εμβρύου σε 52 παιδιά είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό νούμερο. Πιστεύουμε ότι αυτή η μελέτη αποτελεί απόδειξη ότι οι στατίνες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες στην εγκυμοσύνη και προκαλούν σοβαρές ανωμαλίες εμβρύου, μια πεποίθηση που ενισχύεται από το γεγονός ότι οι ανωμαλίες ταιριάζουν με τις γνωστές επιδράσεις της αναστολής σύνθεσης χοληστερίνης στο έμβρυο.


Όμως και αυτό το αρνούνται οι φαρμακευτικές εταιρείες. Απλώς λένε ότι τα φάρμακα αυτά δεν έχουν ελεγχθεί στην εγκυμοσύνη. Δεν αναφέρουν ότι μπορεί να προκαλέσουν τερατογένεση.


Οι στατίνες μπορεί να σας σκοτώσουν


Οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν τον θάνατο σε ανθρώπους.. Αυτό μπορούν να το κάνουν μέσα από μια παρενέργεια γνωστή ως ραβδομυόλυση, που είναι η διάλυση του σκελετικού μυός. Βασικά οι μύες διαλύονται, τα παραπροϊόντα από αυτή τη διαδικασία καταστρέφουν τα νεφρά και μπορεί να πεθάνετε από νεφρική ανεπάρκεια. Αυτό βέβαια δεν είναι συνηθισμένο. Σύμφωνα με μια αναφορά στις ΗΠΑ υπήρχαν μόνο 871 αναφορές ραβδομυόλυσης με στατίνες, 38 από τις οποίες ήταν θανατηφόρες.


Λίγα χρόνια μετά την εισαγωγή της στατίνης Baycol της Bayer 50 ασθενείς που πήραν το φάρμακο αναφέρθηκαν ότι έχουν πεθάνει από νεφρική ανεπάρκεια και η Bayer αναγκάστηκε να αποσύρει το φάρμακο από την αγορά. Σύμφωνα με μια πιο πρόσφατη αναφορά της Bayer περισσότεροι από 100 ασθενείς είχαν πεθάνει από νεφρική ανεπάρκεια. Ο αριθμός των ασθενών που ήταν σε θεραπεία διάλυσης ή έχουν μεταμόσχευση νεφρού λόγω αυτής της παρενέργειας είναι άγνωστος.


Έχετε ποτέ ακούσει ότι οι στατίνες μπορεί να σας σκοτώσουν; Η απάντηση είναι πιθανόν όχι. Για σκεφτείτε τι θα γινόταν αν μια φυτική ουσία, μια βιταμίνη ή ένα βότανο, που μπορούσε να μειώσει τη χοληστερίνη είχε ως παρενέργεια, έστω και σπάνια, να προκαλέσει τον θάνατο σε ανθρώπους. Γιατί λοιπόν δεν έχετε ακούσει για αυτή την παρενέργεια των στατινών; Άρα ώς εδώ έχουμε δύο σοβαρές παρενέργειες που δεν έχετε ακούσει: τερατογένεση και ραβδομυόλυση που μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο. Ας προχωρήσουμε όμως και με άλλες παρενέργειες.


Μυοπάθεια


Το μεγάλο πρόβλημα με τις στατίνες δεν είναι ότι σκοτώνουν λίγες εκατοντάδες ανθρώπους, αλλά ότι δημιουργούν μια τεράστια γκάμα από ανεπιθύμητες ενέργειες, πολλές από τις οποίες περνάνε απαρατήρητες. Αισθάνεστε κουρασμένοι; Νιώθετε μυϊκούς πόνους; Ακόμα και αν υποφέρετε από μια ολοκληρωμένη παρενέργεια, οι περισσότεροι γιατροί αρνούνται να πιστέψουν ότι αυτό μπορεί πιθανόν να έχει να κάνει με τις στατίνες που παίρνετε.


Αν και η ραβδομυόλυση είναι σπάνια, οι μυϊκοί πόνοι και η μυϊκή αδυναμία είναι σχετικά συχνοί με τη χρήση στατινών. Οι στατίνες μπλοκάρουν ένα ένζυμο που είναι απαραίτητο για την παραγωγή της mevalonate και η mevalonate είναι ο δομικός λίθος όχι μόνο για τη χοληστερίνη αλλά επίσης για ένα συστατικό που ονομάζεται συνένζυμο Q10. Αυτό το συστατικό βρίσκεται στα μιτοχόνδρια των κυττάρων μας. Δεν παράγεται ενέργεια χωρίς αυτό το ζωτικό μόριο και η σημασία του είναι μεγάλη για τα μυϊκά κύτταρα. Και τα μυϊκά παράπονα είναι η πιο συχνή παρενέργεια από θεραπεία με στατίνες.


Η επίσημη άποψη είναι ότι περίπου 1% των ανθρώπων που παίρνουν στατίνες θα υποφέρουν από μυϊκό πόνο ή αδυναμία. Ωστόσο υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερος. Ο Dr. James K. Liao, διευθυντής του τμήματος μυϊκής ιατρικής έρευνας στο Brigham & Women’s Hospital, στη Βοστόνη και μεγάλος υποστηρικτής των στατινών, πιστεύει ότι οι μυϊκοί πόνοι είναι πολύ περισσότερο κοινοί και συμβαίνουν στο 15 με 20% των ασθενών του.


Μια ερευνητική ομάδα στην Αυστρία αποφάσισε να αναλύσει 111 ανθρώπους με οικογενειακή υπερχοληστερολαιμία που είχαν μπει σε θεραπεία με στατίνες και δεν παραπονέθηκαν για παρενέργειες. Οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν, αν υπήρχαν σημάδια μυϊκής βλάβης. Χρησιμοποίησαν ένα τεστ για εντοπισμό οξειδωτικής βλάβης και βρήκαν ότι 11 από τους ασθενείς είχαν σημαντικά βιοχημικά σημάδια οξειδωτικής βλάβης στους μύες τους.


Η ίδια ομάδα Αυστριακών ερευνητών ανακάλυψε ότι τα σχετιζόμενα με στατίνες μυϊκά προβλήματα είναι πολύ πιο πιθανό να συμβούν σε αυτούς που κάνουν πολύ άσκηση. Κοίταξαν μια ομάδα επαγγελματιών αθλητών με οικογενειακή υπερχοληστερολαιμία και βρήκαν ότι μόνο 20% από αυτούς μπορούσαν να ανεχθούν τη χρήση στατινών χωρίς να υποφέρουν από μυϊκούς πόνους και αδυναμία (2).


Ο Dr. Peter Langsjoen και η ομάδα του από το East Texas Medical Center βρήκαν ότι περισσότεροι από τους μισούς από 50 ασθενείς με καρδιοπάθεια που ήταν σε θεραπεία με στατίνη είχαν μυϊκά προβλήματα, τα οποία εξαφανίστηκαν στους περισσότερους από αυτούς, όταν σταμάτησαν να παίρνουν το φάρμακο (3).


Αμνησία


Μια άλλη παρενέργεια των στατινών είναι ότι μπορεί να προκαλέσει αμνησία και γενικότερα προβλήματα μνήμης. Φυσικά οι φαρμακευτικές εταιρείες στατινών αρνούνται να παραδεχτούν ότι τα φάρμακά τους προκαλούν μια τόσο σοβαρή παρενέργεια.


Ας δούμε την περίπτωση ενός γιατρού στις ΗΠΑ που ονομάζεται Duane Graveline. Είναι οικογενειακός γιατρός, αλλά έχει επίσης εκπαιδευτεί ως αστροναύτης στη NASA. Μερικά χρόνια πριν βρέθηκε ότι είχε υψηλά επίπεδα χοληστερίνης και άρχισε θεραπεία με στατίνη. Μετά από λίγο καιρό υπέφερε από ένα υψηλά συνταρακτικό επεισόδιο απώλειας μνήμης και έτσι σταμάτησε να παίρνει τη στατίνη. Δεν είχε επιπλέον προβλήματα τον επόμενο χρόνο και έτσι ο γιατρός του τον έπεισε να ξαναρχίσει τη στατίνη, και αυτός την ξανάρχισε. Σύντομα μετά από αυτό υπέφερε από μια πιο σοβαρή απώλεια μνήμης, κατά τη διάρκεια της οποίας γύρισε στα εφηβικά του χρόνια, ανίκανος να θυμηθεί ότι είχε εκπαιδευτεί ως γιατρός. Αφού επανάκτησε τη μνήμη του, ταρακουνήθηκε τόσο από όλο το επεισόδιο και σταμάτησε τις στατίνες.


Η διάγνωση των θεραπόντων γιατρών ήταν καθολική αμνησία αγνώστου αιτίας. Αρνούνταν να δεχτούν την πιθανότητα ότι η στατίνη μπορούσε να είναι η αιτία. Έτσι ο Dr. Graveline δημοσίευσε ένα γράμμα στην ιστοσελίδα που ονομαζόταν People’s Pharmacy ρωτώντας, αν κάποιος άλλος που έπαιρνε στατίνες, είχε υποφέρει από το ίδιο πράγμα. Αμέσως κατακλύστηκε από εκατοντάδες περιπτώσεις από ασθενείς που περιέγραφαν μια μεγάλη ποικιλία νοητικών παρενεργειών, από αμνησία και σοβαρή απώλεια μνήμης μέχρι σύγχυση και αποπροσανατολισμό – όλα συνδεόμενα με τις στατίνες, περισσότερο με την atorvastatin. Η απάντηση της συμβατικής ιατρικής κοινότητας ήταν ότι οι στατίνες είναι ασφαλείς και έχουν πολύ λίγες παρενέργειες.


Βίαιη συμπεριφορά, κατάθλιψη, αυτοκτονία


Από τις αρχές της δεκαετίας του 60 αναγνωρίστηκε ότι οι άνθρωποι που έπαιρναν φάρμακα για τη μείωση της χοληστερίνης είχαν την τάση να πεθαίνουν πιο συχνά από βίαιους θανάτους, ατυχήματα, αυτοκτονία και άλλα παρόμοια. Αυτά είχαν θεωρηθεί τότε συμπτωματικά ευρήματα, διότι κανένας δεν μπορούσε να καταλάβει πώς ένα χαμηλό επίπεδο χοληστερίνης μπορεί να συνδέεται με βίαιους θανάτους.


Πριν τριάντα χρόνια κανένας δεν ήξερε ότι η χοληστερίνη έχει να κάνει με τη λειτουργία του εγκεφάλου. Αυτό παρά το γεγονός ότι ο εγκέφαλος περιέχει 25% του συνολικού ποσού χοληστερίνης στο σώμα και 2% του συνολικού βάρους του εγκεφάλου είναι χοληστερίνη. Ωστόσο έχει πρόσφατα ανακαλυφθεί ότι, αν θέλουμε ο εγκέφαλος να λειτουργήσει, χρειάζεται χοληστερίνη.


Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Dr. Frank Pfrieger εξέταζαν τη λειτουργία των νευρογλοιακών κυττάρων στον εγκέφαλο. Ήταν γνωστό ότι αυτά τα κύτταρα έχουν έναν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των συνάψεων (των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων). Ήταν επίσης γνωστό ότι τα νευρογλοιακά κύτταρα απελευθερώνουν ένα συστατικό, το οποίο επιτρέπει τις συνάψεις να σχηματιστούν και να λειτουργήσουν. Χωρίς αυτό το συστατικό ο εγκέφαλός μας θα ήταν σχεδόν εντελώς άχρηστος. Και ποιο είναι αυτό το θαυματουργό συστατικό; Οι ερευνητές πρότειναν ότι είναι η χοληστερίνη.


Είδατε λοιπόν ότι η χοληστερίνη δεν είναι κάτι κακό για το σώμα μας, αλλά κάτι απαραίτητο για την υγεία μας;


Σίγουρα οι περισσότεροι από εσάς γνωρίζεται τι είναι η σεροτονίνη. Το χαμηλό επίπεδο σεροτονίνης είναι μια από τις κύριες εγκεφαλικές ανωμαλίες που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Και τι δουλειά έχει η σεροτονίνη με την χοληστερίνη; Εκτός από τη σημαντική λειτουργία της χοληστερίνης στον σχηματισμό συνάψεων έχει τώρα βρεθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης μειώνουν τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο.


Η χαμηλή σεροτονίνη έχει επίσης συνδεθεί με βία και επιθετικότητα. Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Jian Zhang εξέτασαν τη σύνδεση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων χοληστερίνης και της ιστορίας σχολικής βίας. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι “ανάμεσα στα μη αφρικανικής καταγωγής παιδιά στην Αμερική, η χαμηλή ολική χοληστερίνη συνδέεται με σχολική βία και αποβολή και ότι η χαμηλή ολική χοληστερίνη μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για επιθετικότητα…Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης είναι σύμφωνα με την πλειονότητα των προηγούμενων μελετών που εξέταζαν τις σχέσεις μεταξύ χαμηλής χοληστερίνης και διάφορων μορφών επιθετικότητας στους ενήλικες”.


Το Royal College of Psychiatry δημοσίευσε μια μελέτη που εξέταζε το ρόλο της χοληστερίνης στην κατάθλιψη και στην αυτοκτονία. Ο τίτλος της μελέτης ήταν “Low cholesterol may indicate risk of suicide” (Η χαμηλή χοληστερίνη ίσως δείχνει κίνδυνο αυτοκτονίας). Η χαμηλή χοληστερίνη μπορεί με κάποιο τρόπο να επιδρά στη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Θεωρείται ότι η χοληστερίνη μπορεί να επιδράσει στη σεροτονίνη, έναν νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο, τα χαμηλά επίπεδα του οποίου συνδέονται όχι μόνο με κατάθλιψη και αυτοκτονία, αλλά επίσης με επιθετικότητα και παρορμητικότητα.


Σε μια επιθεώρηση δοκιμών που έγιναν πριν την εισαγωγή των στατινών ο Matthew Muldoon και η ομάδα του από το πανεπιστήμιο του Pittsburgh στην Pensylvania βρήκαν ότι ένας μεγάλος αριθμός θεραπευμένων ατόμων πέθαναν από βία ή αυτοκτονία (4). Επίσης επισήμαναν ότι χαμηλή χοληστερίνη φαίνεται συχνότερα σε εγκληματίες και σε ανθρώπους με ασθένειες βίας ή επιθετική συμπεριφορά.


Ο David Horrobin, πρώην εκδότης του Medical Hypotheses, έγραψε ότι οι πιο σοβαρές συνέπειες των μέτρων μείωσης της χοληστερίνης δεν είναι εμφανείς. Αν χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης προκαλούν βία και κατάθλιψη, τότε η επέμβαση για μείωση της χοληστερίνης σε μεγάλη κλίμακα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενική στροφή σε πιο βίαια πρότυπα συμπεριφοράς. Η αυξημένη αυτή βία έχει ως αποτέλεσμα περισσότερη επιθετικότητα στη δουλειά και στην οικογένεια, περισσότερη παιδική κακομεταχείριση και περισσότερο ξυλοδαρμό γυναικών. Τέτοια γεγονότα δεν καταγράφονται στις δοκιμές.


Τα συμπεράσματα του Muldoon και των συνεργατών του ενισχύθηκαν από μια σουηδική έρευνα περισσότερων από 50.000 ατόμων που παρακολουθήθηκαν για 20 χρόνια (5). Κατά τη διάρκεια των έξι πρώτων χρόνων διαπράχθηκαν πέντε φορές περισσότερες αυτοκτονίες από αυτούς των οποίων η χοληστερίνη ήταν χαμηλή σε σύγκριση με αυτούς των οποίων η χοληστερίνη ήταν υψηλή.


Στη μελέτη Framingham αυτοί των οποίων η χοληστερίνη ήταν χαμηλότερη είχαν χαμηλότερο βαθμό προσοχής, συγκέντρωσης και ευχέρειας λόγου από τους άλλους (6).


Η Beatrice Golomb, καθηγήτρια ιατρικής στο πανεπιστήμιο της California στο San Diego, έχει αφιερώσει πολύ από τις έρευνές της στις παρενέργειες των στατινών και είναι η πιο καλά πληροφορημένη ερευνήτρια σε αυτό τον τομέα. Σε μια σχολαστική ανάλυση όλων των προηγούμενων μελετών σε αυτό το θέμα, συμπέρανε ότι η σύνδεση είναι αιτιολογική και ότι ο κίνδυνος της πρόκλησης βίαιης συμπεριφοράς πρέπει να λαμβάνεται υπόψη πριν οι γιατροί συμβουλέψουν μέτρα μείωσης της χοληστερίνης (7). Ανέφερε επίσης ασθενείς με σοβαρή ευερεθιστότητα στη θεραπεία στατινών. Όλοι αυτοί ξαναβρήκαν τη φυσική τους, πιο υπομονετική προσωπικότητα μετά τη διακοπή της θεραπείας και τα συμπτώματα επανεμφανίστηκαν, όταν ξανάρχισαν τη θεραπεία με τα φάρμακα (8).


Πολυνευροπάθεια


Η πολυνευροπάθεια, γνωστή επίσης ως περιφερική νευροπάθεια, χαρακτηρίζεται από δυσκολία στο περπάτημα, δυσκολία στη χρήση των βραχιόνων, των χεριών και των ποδιών. αλλαγές αίσθησης (συνήθως στους βραχίονες, στα χέρια και στα πόδια) όπως πόνο, κάψιμο, τσούξιμο, μούδιασμα και μειωμένη αίσθηση, δυσκολία στην κατάποση, απώλεια λειτουργίας μυών ή αίσθησης στους μύες, πόνο στις αρθρώσεις, βραχνάδα ή αλλαγές στη φωνή και κόπωση
Ερευνητές που μελέτησαν μισό εκατομμύριο ανθρώπους στη Δανία βρήκαν ότι αυτοί που πήραν στατίνες ήταν σημαντικά πιο πιθανό να αναπτύξουν πολυνευροπάθεια. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Academy of Neurology οι ερευνητές βρήκαν ότι οι ασθενείς που θεραπεύτηκαν με στατίνες για δύο ή περισσότερα χρόνια είχαν 2.640% αύξηση στον κίνδυνο ιδιοπαθούς (που προκαλείται από ένα φάρμακο) πολυνευροπάθειας.


Ανικανότητα


Στο St. Thomas Hospital στο Λονδίνο ο Dr. Anthony Wierbicki και η ομάδα του ρώτησαν άνδρες καρδιοπαθείς, που επρόκειτο να ξεκινήσουν θεραπεία με στατίνη για τις σεξουαλικές τους λειτουργίες. Μετά από λίγους μήνες θεραπείας με στατίνη ένας στους πέντε ασθενείς σημείωσε σημαντική πτώση της σεξουαλικής του ικανότητας.


Ηπατική βλάβη


Η ηπατική βλάβη είναι πολύ συχνή, αν και όχι σοβαρή. Κυρίως παίρνει τη μορφή ανεβασμένων επιπέδων ένζυμων ήπατος στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτά φεύγουν, όταν σταματάτε να παίρνετε τις στατίνες. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις ηπατικής ανεπάρκειας από στατίνες, αλλά αυτές είναι σχετικά σπάνιες.


Καρκίνος


Οι ερευνητές Thomas Newman και ο Stephen Hulley από το πανεπιστήμιο της California σε μια μελέτη τους που δημοσιεύτηκε το 1996 στο Journal of the American Medical Association αναφέρουν: “Όλα τα μέλη από τα δύο πιο δημοφιλή είδη φαρμάκων που μειώνουν τα λιπίδια (οι φιμπράτες και οι στατίνες) προκαλούν καρκίνο σε τρωκτικά, σε μερικές περιπτώσεις σε επίπεδα έκθεσης των ζώων κοντά σε αυτά που συνταγογραφούνται στους ανθρώπους…Εικασία αυτής της απόδειξης καρκινογένεσης από τα τρωκτικά στους ανθρώπους είναι μια αβέβαιη διαδικασία. Μακρόχρονες κλινικές δοκιμές και προσεκτική παρακολούθηση χρειάζονται τις επόμενες δεκαετίες, για να διαπιστωθεί αν τα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερίνη προκαλούν καρκίνο στους ανθρώπους. Στο μεταξύ τα αποτελέσματα των πειραμάτων σε ζώα και ανθρώπους προτείνουν ότι η θεραπεία με φάρμακα που μειώνουν τα λιπίδια, ιδιαίτερα με τις φιμπράτες και τις στατίνες, θα πρέπει να αποφεύγονται εκτός από ασθενείς με υψηλό βραχύχρονο κίνδυνο καρδιαγγειακής ασθένειας” (9).


Οι εν λόγω επιστήμονες αναρωτήθηκαν γιατί τα φάρμακα αυτά έχουν εγκριθεί από τον FDA. Επειδή η κρυφή περίοδος μεταξύ της έκθεσης σε ένα καρκινογόνο και της συχνότητας κλινικού καρκίνου σε ανθρώπους μπορεί να είναι 20 χρόνια ή περισσότερο, η έλλειψη κάποιας ελεγχόμενης δοκιμής αυτής της διάρκειας σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε αν η θεραπεία με στατίνες θα οδηγήσει σε ένα αυξημένο ποσοστό καρκίνου τις επόμενες δεκαετίες. Για τον λόγο αυτόν οι Drs Newman και Hulley συνέστησαν ότι οι στατίνες πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για ασθενείς με πολύ υψηλό κίνδυνο για καρδιοπάθεια και να αποφεύγονται από άτομα με προσδόκιμο ζωής περισσότερο από δέκα με είκοσι χρόνια. Υγιείς άνθρωποι με υψηλή χοληστερίνη ως μόνο παράγοντα κινδύνου ανήκουν στην τελευταία κατηγορία. Οι φαρμακευτικές εταιρείες στατινών όμως σε αυτή την κατηγορία ατόμων αποβλέπουν, για να αυξήσουν τα κέρδη τους.


Αυτή η παρενέργεια απετέλεσε απειλή για τα οικονομικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών στατινών. Όχι μόνο δεν αποσιώπησαν το γεγονός ότι οι στατίνες προκαλούν καρκίνο σε πειραματόζωα, αλλά έχουν οργανώσει μελέτες που δείχνουν ότι οι στατίνες, αντί να προκαλούν καρκίνο, στην πραγματικότητα τον προλαμβάνουν. Η είδηση αυτή, ότι δήθεν οι στατίνες προλαμβάνουν τον καρκίνο, δημοσιεύτηκε σε πολλά έντυπα.


Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική. Έγινε μια μετα-ανάλυση των δοκιμών στατινών και δημοσιεύτηκε στο JAMA, που εξέταζε για επίδραση στον καρκίνο. Ας δούμε τι αναφέρει το εν λόγω δημοσίευμα: “Στην παρούσα μετα-ανάλυσή μας οι στατίνες δεν μείωσαν τη συχνότητα του καρκίνου ή των θανάτων από καρκίνο. Δεν σημειώθηκαν μειώσεις για τους καρκίνους του μαστού, του παχέος εντέρου, του γαστρεντερικού σωλήνα, του προστάτη, της αναπνευστικής οδού και του δέρματος (μελάνωμα), όταν χρησιμοποιήθηκαν στατίνες…οι ασθενείς στη μετα-ανάλυσή μας θεραπεύτηκαν κυρίως με simvastatin και pravastatin.


Αξιολογήσαμε την pravastatin μόνη και την simvastatin μόνη στη συχνότητα καρκίνου και στους θανάτους από καρκίνο και δεν βρήκαμε επίδραση”.


Έτσι, ενώ δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι στατίνες προστατεύουν από τον καρκίνο, υπάρχουν αποδείξεις ότι αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο. Μια μεγάλη δοκιμή στατινών στην Ιαπωνία, η μελέτη J-LIT, βρήκε ένα μικρό ποσοστό ασθενών που ήταν υπερανταποκρινόμενοι στη simvastatin, δηλαδή τα επίπεδα της LDL τους έπεφταν πολύ, όταν τους δινόταν το φάρμακο. Σε αυτή την ομάδα υπήρξε σημαντική αύξηση στους θανάτους από καρκίνο. Στη μελέτη PROSPER – σε μια από τις λίγες δοκιμές στατινών που έγιναν σε ηλικιωμένους ανθρώπους – υπήρξαν 24 περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου στην ομάδα στατινών από ό, τι στην ομάδα placebo. Στη μελέτη CARE υπήρξαν 12 περιπτώσεις καρκίνου του μαστού στην ομάδα στατινών έναντι μίας περίπτωσης στην ομάδα placebo. Όλα αυτά βέβαια δεν αποτελούν σίγουρη απόδειξη ότι οι στατίνες προκαλούν καρκίνο.


Στις δύο πρώτες δοκιμές simvastatin 4S και HPS περισσότεροι ασθενείς στην ομάδα θεραπείας είχαν έναν καρκίνο του δέρματος που δεν ήταν μελάνωμα.
Μια ομάδα Ιαπώνων ερευνητών σε πέντε νοσοκομεία στο Τόκυο μελέτησαν αν καρκινοπαθείς είχαν θεραπευτεί με στατίνες περισσότερο από άλλους ανθρώπους.


Για αυτόν τον σκοπό επέλεξαν ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνων του λεμφικού και άτομα ελέγχου της ίδιας ηλικίας και φύλου που μπήκαν σε άλλα τμήματα των νοσοκομείων την ίδια περίοδο για άλλες ασθένειες. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι σε σύγκριση με τους ασθενείς ελέγχου σχεδόν διπλάσιοι καρκινοπαθείς ήταν σε θεραπεία με στατίνες (10). Η μελέτη τους καθαρά έδειξε ότι οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του λεμφικού μετά από τέσσερα ή πέντε χρόνια θεραπείας.


Στη δοκιμή SEAS ένα νέο φάρμακο που ονομάζεται ezetimibe προστέθηκε σε μια δόση του simvastatin (11). Το ezetimible χαμηλώνει τη χοληστερίνη εμποδίζοντας την απορρόφησή του από το έντερο. Η συνδυασμένη επίδραση των δύο αυτών φαρμάκων ήταν αποτελεσματική, επειδή η χοληστερίνη μειώθηκε περισσότερο από 60%. Μετά από τέσσερα περίπου χρόνια 11,1% στην ομάδα θεραπείας είχαν καρκίνο έναντι 7,5% στην ομάδα ελέγχου που δεν θεραπεύτηκε.


Αλλά και τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης φιμπράτες μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο στους ανθρώπους. Η Dr. Gloria Troendle, υποδιευθύντρια στο Division of Metabolism and Endocrine Drug Products (Τομέας φαρμακευτικών προϊόντων για τον μεταβολισμό και το ενδοκρινικό σύστημα) για τον FDA, σημείωσε ότι το φάρμακο μείωσης της χοληστερίνης gemfibrozil ανήκε στην κατηγορία φαρμάκων, τα οποία επανειλημμένα έχουν φανεί ότι αυξάνουν τα ποσοστά θανάτου ανάμεσα στους χρήστες. Η Dr. Troendle ανέφερε επίσης ότι ο FDA έχει εγκρίνει για μακρόχρονη χρήση ένα φάρμακο σαν το gemfibrozil, το οποίο προκαλεί καρκίνο στους ανθρώπους.


Και άλλοι επιστήμονες είχαν τις ίδιες ανησυχίες για το gemfibrozil. Η Elizabeth Barbehenn, PhD, συμπέρανε στο FDA: “Οι φιμπράτες πρέπει να θεωρούνται δυνητικά καρκινογόνα για τους ανθρώπους”.


Αλλά με ποιον μηχανισμό τα φάρμακα μείωσης της χοληστερίνης προκαλούν καρκίνο; Ο Dr. Michael Simons του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel Deaconess στη Βοστόνη σε ένα δημοσίευμά του στο Nature Medicine δείχνει ότι οι στατίνες μιμούνται ένα συστατικό γνωστό ως VEGF (vascular endothelial growth factors = αγγειακοί ενδοθηλιακοί παράγοντες ανάπτυξης). Το VEGF προάγει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων, μια διαδικασία γνωστή ως αγγειογένεση. Ενώ η αγγειογένεση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη αρτηριών, το όφελος γρήγορα ακυρώνεται από τη δυνατότητα για ανάπτυξη καρκίνου (12).


Το British Journal of Cancer αναφέρει ότι το VEGF παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου του κόλου ορθού. Για αυτούς που έχουν ήδη όγκους το VEGF και τα συστατικά που μιμούνται το VEGF μειώνουν σημαντικά τον χρόνο επιβίωσης αυτών των ανθρώπων (13).


Καρδιακή ανεπάρκεια


Το συνένζυμο Q10 (CoQ10) βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα, παντού στο σώμα, για αυτό και ονομάζεται ubiquinone. Βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις σε κύτταρα υψηλής ενέργειας όπως τα μυϊκά, και ιδιαίτερα στα καρδιακά μυϊκά κύτταρα, όπου παίζει έναν κύριο ρόλο στην παραγωγή της ATP. Η ATP είναι για ένα κύτταρο ό, τι είναι το καύσιμο για ένα αυτοκίνητο. Η μετατροπή της ATP σε ADP απελευθερώνει την ενέργεια που τα κύτταρα χρειάζονται, για να δουλέψουν.


Όταν η ATP τελειώνει, το κύτταρο πεθαίνει. Κάτι που σημαίνει ότι η μείωση στην παραγωγή της ATP μπορεί να είναι ένα σοβαρό πράγμα. Ιδιαίτερα στους μύες της καρδιάς, τους μύες που δεν μπορούν ποτέ να ξεκουραστούν. Μελέτες σε ζώα και σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι μειωμένα επίπεδα CoQ10 μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια.


Το CoQ10 και η χοληστερίνη μοιράζονται έναν βιοσυνθετικό δρόμο. Και τα δύο προέρχονται από το ακετυλοσυνένζυμο Α (Acetyl CoA) και, αν σταματήσεις την HMG CoA reductase, δεν μειώνεις μόνο τη σύνθεση της χοληστερίνης, μειώνεις επίσης και τη σύνθεση του CoQ10. Αν χαμηλά επίπεδα CoQ10 μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια, και οι στατίνες μπλοκάρουν την παραγωγή του Q10, τότε οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια.


Το 1990 ο Karl Folkers, ο βιοχημικός που πρώτος περιέγραψε τη μοριακή δομή του Q10, ανέφερε ότι η lovastatin μείωσε τη συγκέντρωση του CoQ10. Αυτό που επίσης βρήκε ήταν ότι η λειτουργία της καρδιάς ζημιώνεται και ότι η θεραπεία με CoQ10 ήταν ικανή να τη βελτιώσει (14).


Εκτός από την πιθανότητα ότι οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια μπλοκάροντας τη σύνθεση του CoQ10, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην έκδοση της 3ης Δεκεμβρίου του 2003 στο Journal of the American College of Cardiology ανέφερε μια στενή σχέση μεταξύ χαμηλών επιπέδων χοληστερίνης και αυξημένης θνησιμότητας σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Η μελέτη διεξάχθηκε στην Κλινική Royal Brompton Chronic Heart Failure στο Λονδίνο. Οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα χοληστερίνης σε 400 ασθενείς με διάφορους βαθμούς καρδιακής ανεπάρκειας και παρακολούθησαν τα αποτελέσματά τους.


Βρήκαν ότι οι άνθρωποι με επίπεδα χοληστερίνης κάτω των 193,3 mg/dl είχαν διπλό με τριπλό αυξημένο κίνδυνο να πεθάνουν σε σύγκριση με αυτούς των οποίων τα επίπεδα χοληστερίνης ήταν υψηλότερα.


Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχουν δύο μηχανισμοί με τους οποίους οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια. Πρώτον, μπλοκάροντας το CoQ10 και έτσι μειώνοντας την παραγωγή ενέργειας του καρδιακού μυός. Δεύτερον, μειώνοντας τα επίπεδα χοληστερίνης. Υπάρχουν καρδιολόγοι που πιστεύουν ότι η σύγχρονη απότομη αύξηση της καρδιακής ανεπάρκειας στον δυτικό κόσμο είναι αποτέλεσμα της χρήσης στατινών.


Οι στατίνες στο πόσιμο νερό;


Ο Dr. John Reckless, πρόεδρος της Heart UK και διευθυντής στο τμήμα ενδοκρινολογίας στο Bath University, ανέφερε: “Όλος ο πληθυσμός πρέπει να ακολουθήσει δίαιτα, τρόπο ζωής και μέτρα απώλειας βάρους. Δεν πρέπει να έχουμε τα υψηλά σε λίπη γεύματά μας και δεν πρέπει να έχουμε καθιστική ζωή, όλοι θα ασκούμαστε κ.λπ. Φυσικά όλοι τα χρειαζόμαστε αυτά. Αλλά από την άλλη πολλοί περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται στατίνες από αυτούς που τώρα τις παίρνουν. Έτσι πιθανόν οι άνθρωποι πρέπει να μπορούν να έχουν τις στατίνες τους, αν όχι ίσως στο νερό που πίνουν, με το νερό που πίνουν”. Καταλάβατε λοιπόν που το πάνε; Όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα λαμβάνουν στατίνες και όχι μόνο αυτό, θα βάλουν τις στατίνες και στο νερό που πίνουμε, όπως στην Αμερική βάζουν στο νερό φθόριο.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Law MR., et al., Quantifying effect of statins on low-density lipoprotein cholesterol, ischaemic heart disease, and stroke: systematic review and meta-analysis, British Medical Journal 326 (7404), 1423, 2003
2. Sinzinger H., et al., J Cardiovasc Pharm 40, 163-171, 2002; Sinzinger H., O’Grady J., Br J Clin Pharmacol 57, 525-528, 2004
3. Langsjoen PH., et al., Biofactors 25, 147-152, 2005
4. Muldoon MF., et al., BMJ 301, 309-314, 1990
5. Morgan RE., et al., Lancet 341, 75-79, 1993
6. Elias PK., et al., Psychosom Med 67, 24-30, 2005
7. Golomb BA., Ann Intern Med 128, 478-487, 1998
8. Golomb BA., Kane T., Dimsdale JE., QJM 97, 229-235, 2004
9. Newman TB., Hulley SB., Carcinogenicity of lipid-lowering drugs, Journal of the American Medical Association 27, 55-60, 1996
10. Iwata H., et al., Cancer Science 97, 133-138, 2006
11. Rossebo AB., et al., N Engl J Med 359, 1343-1356
12. Nature Medicine 6, 965-966, 1004-1010, September, 2000
13. Akagi K., et al., Vascular endothelial growth factor-C (VEGF-C) expression in human colorectal cancer tissues, Br J Cancer, 83 (7), 887-891, 2000
14. Folkers K., et al., Proc Natl Acad Sci USA 87, 8931-8934, 1990


Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο διαδυκτιακό περιοδικό “Ελεύθερη Έρευνα”και αποτελείται από αποσπάσματα από το βιβλίο του Μάριου Δημόπουλου “Χοληστερίνη: Ένας σύγχρονος μύθος” (έκδ. Etra Publishing, Αθήνα, 2011).




ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Από τότε που εκδόθηκε το βιβλίο μου “Χοληστερίνη: Ένας σύγχρονος μύθος” δημοσιεύθηκαν δύο νέες έρευνες που επιβεβαιώνουν τα όσα έχω υποστηρίξει για την επικινδυνότητα των στατινών για την ανθρώπινη υγεία.


Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση έχει δείξει ότι η λήψη στατινών συνδέεται με κίνδυνο για ανάπτυξη διαβήτη τύπου II. Οι ερευνητές εξέτασαν πέντε διαφορετικές κλινικές δοκιμές, που αφορούσαν περισσότερους από 32.000 ανθρώπους. Οι ερευνητές βρήκαν ότι όσο υψηλότερη ήταν η δόση των στατινών που λαμβάνονταν, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος για διαβήτη. Συγκεκριμένα η υψηλή δοσολογία στατινών συνδέθηκε με αύξηση ώς 12% των νέων περιστατικών διαβήτη (Preiss D., et al., Risk of incident diabetes with intensive-dose compared with moderate-dose statin therapy a meta-analysis, JAMA, 305, 24, 2556-2564, June 2011).


Μια πρόσφατη μελέτη θέλησε να καθορίσει αν η χρήση των στατινών συνδεόταν με κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Οι ερευνητές εξέτασαν 400 ασθενείς με καρκίνο του προστάτη που είχαν διαγνωσθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ 2005 και 2008. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η χρήση οποιασδήποτε στατίνης σε οποιαδήποτε ποσότητα συνδέθηκε με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη (Chang C.C., Ho S.C., Chiu H.F., Yang C.Y., Statins increase the risk of prostate cancer: a population-based case-control study, Prostate, 71, 16, 1818-1824, Dec. 2011).


-Ο κ. Μάριος Δημόπουλος είναι Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition

Ρωσία: Όλα τα σημάδια δείχνουν πόμεμο - αλλά με ποιόν;

Τα στρατιωτικά επιτελεία στη Ρωσία προετοιμάζονται για πόλεμο. Στον Καύκασο, τα ρωσικά στρατεύματα εξοπλίζονται με ότι πιο σύγχρονο οπλικό σύστημα υπάρχει διαθέσιμο. Νέα βαριά άρματα μάχης T-90 και πυραυλικά συστήματα πυροβολικού σε μεγάλους αριθμούς ενισχύουν τις επίγειες δυνάμεις στη Νότια Στρατιωτiκή Περιφέρεια. Οι ρωσικές δυνάμεις στον Καύκασο είναι σε κατάσταση συναγερμού.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις που πραγματοποιούνται το τελευταίο διάστημα στην περιοχή πάρα πολλές.



Στην Κασπία Θάλασσα, κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, μια πυραυλική μεραρχία νοτιοδυτικά της Κασπίας έχει τεθεί σε κατάσταση συναγερμού. Τα πυραυλικά σκάφη του Στόλου της Κασπίας δεν βρίσκονται άλλο στο αγκυροβόλιό τους στο Αστραχάν, αλλά πολύ νοτιότερα, στις ακτές του Νταγκεστάν. Σε πλήρη κινητοποίηση βρίσκονται και τα ρωσικά στρατεύματα στην Αρμενία, στην ρωσική στρατιωτική βάση στο Γκιουμρι. Μεγάλης κλίμακας χερσαίες ασκήσεις έχουν πραγματοποιηθεί τις τελευταίες βδομάδες μεταξύ των στρατευμάτων της Αρμενίας και της Ρωσίας. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας βδομάδας, σε μία μόνο άσκηση έλαβαν μέρος πάνω από 100 συστήματα πυροβολικού. Τα πληρώματα των ρωσκών μαχητικών αεροσκαφών στην αρμενική βάση έχουν πετάξει εκατοντάδες αποστολές κατάρτισης από τις αρχές του έτους. Οι οικογένειες των στρατιωτικών στη ρωσική βάση έχουν ήδη εκκενωθεί από την περιοχή.

Οι μεγαλύτερες ανησυχίες του Κρεμλίνου για την περιοχή φέρουν δύο ονόματα: Μπακού και Τιφλίδα. Η Μόσχα δεν γνωρίζει την στάση που είναι να κρατήσουν οι δύο αυτές πρωτεύουσες, στην περίπτωη που το Ισραήλ επιτεθεί στο Ιράν. Είναι πολύ πιθανό να επιλέξουν να λάβουν μέρος με τον συνασπισμό κατά του Ιράν. Στρατιωτικοί αναλυτές στη Μόχα αναμένουν την ισραηλινή επίθεση το καλοκαίρι. Η γραμμή εφοδιασμού των ρωσικών στρατευμάτων στην Αρμενία εξαρτάται από τις διαθέσεις της Τιφλίδας. Τα ρωσικά στρατεύματα είναι στην Αρμενία αποκομμένα από τον χερσαίο ανεφοδιασμό. Για την περίπτωση που η Τιφλίδα αρνηθεί την διέλευση των Ρώσων από την επικράτειά της, η μόνη επιλογή της Μόσχας είναι η βίαιη διέλευση. Στην περίπτωση του Μπακού, η Μόσχα ανησυχεί ότι η ηγεσία αυτού του κράτους είναι να προσπαθήσει να αδράξει την ευκαιρία ενός πολέμου μεταξύ του
apocalypsejohn.com

Ισραήλ και του Ιράν, και να επιτεθεί στρατιωτικά στους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το Αζερμαπαιτζάν συνεχίσει να εξοπλίζεται σαν αστακός. Τα δισεκατομμύρια του πετρελαίου που ρέουν, κάνουν αυτό δυνατό.