Ο αστροφυσικός Alan Fitzsimmons είναι καθηγητής στο Πανεπιστημίο Queen του Βelfast και μελετάει εδώ και δεκαετίες τους κομήτες και τους αστεροειδείς που βρίσκονται κοντά στη Γη και θα μπορούσαν να συγκρουστούν μαζί της. Το pyles.tv και ο Γιάννης Μούτσος είχαν μια ενδιαφέρουσα κουβέντα μαζί του για την πιθανότητα σύγκρουσης με ουράνια σώματα, τα σχέδια αντιμετώπισης αυτού του ενδεχόμενου αλλά και τους κινδύνους για το μέλλον της ανθρωπότητας.
"Τι θα συμβεί στις 21 Μαρτίου 2014..."
Alan Fitzsimmons: Mελετώ τους κομήτες και τους αστεροειδείς που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο στο ηλιακό μας σύστημα εδώ και χρόνια. Έχω επιχειρήσει όχι απλά να καθορίσω την σύσταση τους αλλά να εντοπίσω και να ακολουθήσω την πορεία της τροχιάς τους γύρω από τον ήλιο. Πιο συγκεκριμένα η ερευνά μου επικεντρώνεται σε κομήτες και αστεροειδείς που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την γη. Πρόκειται για πλανητικά σώματα που κάποια μέρα θα μπορούσαν να συγκρουστούν με την γη.
Γιάννης Μούτσος: Πριν από λίγα χρόνια υπήρξε επιστημονική ανακοινωση οτι υπάρχει κομήτης ο οποίος θα μπορούσε να συγκρουστεί με τον πλανήτη γη το 2014. Είχατε ενδείξεις που να υποστηρίζουν έναν τέτοιο ισχυρισμό;
Alan Fitzsimmons: Βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι η σύγκρουση του κομήτη αυτού με τη γη δεν θα συμβεί πλέον. Επρόκειτο για ένα πλανητικό σώμα που εντοπίστηκε το 2003 και όταν το πρωτοανακαλύψαμε δεν ήμασταν σίγουροι για την τροχιά που θα ακολουθούσε γύρω από τον ήλιο. Πιστέψαμε ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να προσκρούσει στον πλανήτη μας. Εξετάσαμε λοιπόν αυτό τον κομήτη πολύ προσεκτικά από την στιγμή που ανακαλύφτηκε και ήμασταν σε θέση να παρακολουθήσουμε την πορεία του μέσα από το ηλιακό μας σύστημα με μεγαλύτερη ακρίβεια. Τώρα πια ξέρουμε με σιγουριά ότι ο κομήτης αυτός δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να συγκρουστεί με τη γη. Για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχουμε βρει κανένα σώμα που να απειλεί τη γη με σύγκρουση για τα επόμενα 100 χρόνια.
/space/space_ekrixi.aspx?width=370&height=233)
Γ.Μ.: Σε τμήμα της κοινής γνώμης δημιουργήθηκε η εντύπωση οτι για κάποιο λόγο αλλάξετε γνώμη για τον QQ47 2003 και την ενδεχόμενη σύγκρουση του με τη γη στις 21 Μαρτίου 2014. Τι απαντάτε σε αυτό;
Alan Fitzsimmons: Δεν αλλάξαμε γνώμη!! Όταν σε πρώτη φάση ανακαλύπτουμε έναν αστεροειδή γνωρίζουμε την πορεία του μόνο κατά προσέγγιση. Ο συγκεκριμένος αστεροειδής σύμφωνα με τις περιορισμένες γνώσεις που διαθέταμε τότε, παρουσίαζε μια μικρή πιθανότητα πρόσκρουσης με τη γη σε λίγα χρόνια. Όσο όμως συνεχίζαμε την παρακολούθηση της πορείας του αστεροειδή και συγχρόνως βελτιώναμε και τις γνώσεις μας σχετικά με την μελλοντική πορεία του, μπορούσαμε πολύ πιο εύκολα να προβλέψουμε τις κινήσεις του. Είμαστε πλέον απόλυτα σίγουροι ότι ο κομήτης δεν θα συγκρουστεί με τη γη. Απλά θα περάσει από δίπλα.
"Εαν η γη χτυπηθεί από κομήτη..."
Γ.Μ: Ας πάρουμε ενα υποθετικό σενάριο οτι κάποια στιγμή ένας κομήτης συγκρούεται με την γη. Ποιες θα είναι οι συνέπειες?
Alan Fitzsimmons: Υπάρχουν πολλά μεγέθη αστεροειδών που βρίσκονται γύρω από τη γη. Οι μικροί κομήτες μεγέθους 30-40 μέτρων δεν εγκυμονούν ιδιαίτερους κινδύνους. Πολύ πιθανό να καούν εξαιτίας της τριβής που δημιουργούνται με την είσοδό τους στην γήινη ατμόσφαιρα. Πάρα ταύτα οι συνέπειες της καύσης του κομήτη στην ατμόσφαιρα, μπορεί να γίνουν αισθητές στη γη. Τέτοια φαινόμενα μπορούν να παρατηρηθούν κάθε 500 ή 1000 χρόνια.
Η πτώση ενός μεγαλύτερου κομήτη θα μπορούσε να προκαλέσει άμεση αλλαγή στις κλιματολογικές συνθήκες, όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, εξαιτίας της δύναμης πρόσκρουσης του κομήτη με τη γη. Παρόλο που δεν θα επηρέαζε την επιφάνεια της γης ωστόσο θα προκαλούσε σημαντικές αλλαγές ατμόσφαιρα και τις καιρικές συνθήκες. Τέτοιοι κομήτες μπορούν να συγκρουστούν με τη γη κάθε 1 εκατομμύριο ή κάθε 500 χιλιάδες χρόνια. Επομένως ο κίνδυνος είναι πολύ μικρός. Για να είμαστε όμως απολύτως σίγουροι συνεχίζουμε να επαγρυπνούμε και να εξετάζουμε σώματα που βρίσκονται κοντά στη γη.
Τα σχέδια αντιμετώπισης των αστεροειδών
Γ.Μ.: Κατά καιρούς διαβάζουμε οτι υπάρχουν σχέδια εκτροπής της πορείας αστεροειδών που απειλούν τη γη. Είναι αλήθεια κάτι τέτοιο; Έχετε πλάνα αντιμετώπισης τέτοιου κινδύνου?
Alan Fitzsimmons: Φυσικά και διαθέτουμε σχέδια αντιμετώπισης ενδεχόμενης σύγκρουσης αστεροειδών με τη γη. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Αστροδιαστημικής υλοποιεί αποστολές για την εκτροπή της πορείας αστεροειδών. Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε κομήτες που μπορούν να απειλήσουν με πρόσκρουση τη γη πολλά χρόνια πριν αυτό συμβεί. Επομένως θα διαθέτουμε πολύ χρόνο για να προετοιμαστούμε και πιθανότατα να εκτρέψουμε τον κομήτη από την καταστροφική του πορεία. Αυτό αποτελεί έναν από τους μελλοντικούς μας στόχους αν και μέχρι τώρα δεν υπάρχει ένα διαστημόπλοιο για αυτό το σκοπό.
Το υπερόπλο της Nasa για την αντιμετώπιση του κινδύνου από το διάστημα.
/space/antarctica_meteor_L.aspx?width=466&height=350)
Γ.Μ: Πιστεύετε ότι θα μπορέσετε να κατασκευάσετε ένα μέσο για την καταστροφή του κομήτη με τέτοιες δυνατότητες ώστε να το διαλύσει, δεδομένου οτι δεν γνωρίζετε την σύσταση του και δεν έχετε προηγούμενες εμπειρίες;
Alan Fitzsimmons: Δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι. Έχουμε σαφείς ενδείξεις για την σύσταση των αστεροειδών αλλά πολλά εξαρτώνται από την προειδοποίηση που θα λάβουμε. Ίσως εντοπίζαμε ένα κομήτη αύριο, ο οποίος πρόκειται να συγκρουστεί με τη γη σε ένα χρόνο. Αυτό το χρονικό διάστημα δε θα αρκούσε για την απόλυτη προετοιμασία ώστε να παρεκκλίνουμε τον αστεροειδή από την πορεία του. Σύμφωνα όμως με την εμπειρίας μας όταν εντοπίζουμε τέτοιους κομήτες μεσολαβεί διάστημα πολλών ετών μέχρι να πλησιάσουν και να περάσουν δίπλα από τη γη.
Όσο μεγαλύτερο είναι ένα σώμα και συνεπώς πιο επικίνδυνο για τη γη,τόσο πιο λαμπερό είναι και πιο ευδιάκριτο από τα τηλεσκόπιά μας. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι ότι θα εντοπίσουμε τον κομήτη εγκαίρως και δεν θα υπάρξει σύγκρουση. Αυτή είναι μια πιθανότητα. Πιθανότητα επίσης αποτελεί το γεγονός ότι δεν θα συγκρουστεί κανένας αστεροειδής με τη γη τα επόμενα 100 χρόνια. Επομένως συνεχίζουμε να ερευνούμε για κομήτες γιατί θα πρέπει να λάβουμε έγκαιρη προειδοποίηση στην περίπτωση που εντοπίσουμε έναν επικίνδυνο για τη γη αστεροειδή.
Γ.Μ: Πόσο αληθινές είναι οι δηλώσεις που αποδίδονται σε επιστήμονες της ΝΑΣΑ και υποστηρίζουν οτι έχουν κατασκευάσει ένα υπερόπλο έτοιμο να χρησιμοποιηθεί στο ενδεχόμενο προσέγγισης ενός κομήτη στη γη?
Alan Fitzsimmons: Πιστεύω ότι πρόκειται για μύθο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ δεν διαθέτουν κανένα υπερ-όπλο που να είναι ικανό να εκτρέψει ένα κομήτη από τη πορεία του προς τη γη. Έχουμε κάποια σχέδια για την κατασκευή ενός διαστημοπλοίου το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την πορεία ενός κομήτη, όμως κανένα από αυτά δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή. Σαφώς και δεν θα ήταν δυνατό να διαθέτουμε ένα μέσο ανάλογο ενός μεγάλου όπλου. Τα γεγονότα στη ζωή εξελίσσονται με μικρότερη ταχύτητα από αυτή που συμβαίνουν στις ταινίες του Χόλυγουντ. Πιστεύω ότι πρόκειται για παραπληροφόρηση από άτομα που δεν γνωρίζουν καθόλου το ζήτημα.
"Δεν έχουμε ακόμα την απόλυτη λύση!"
Γ.Μ.: Μας λέτε λοιπόν ότι διαθέτουμε αρκετό χρόνο για να εντοπίσουμε "σώματα" που μπορούν να προσκρούσουν στη γη αλλά δεν έχουμε ακόμη την "απόλυτη λύση" για την σωτηρια της γης?
Alan Fitzsimmons: Δυστυχώς! Αν πρόκειται για μεγάλο πλανητικό σώμα και η προειδοποίηση δεν είναι έγκαιρη δεν διαθέτουμε τα μέσα για την εκτροπή της πορείας του. Επομένως το μόνο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να προειδοποιήσουμε τους ανθρώπους. Το καλό νέο είναι οτι η πλειοψηφία όμως των κομητών και αστεροειδών που εντοπίζουμε μέχρι σήμερα εντάσσεται μέσα στα όρια μεθόδων αντιμετώπισης που διαθέτουμε.
"Τι θα συμβεί στις 21 Μαρτίου 2014..."
Alan Fitzsimmons: Mελετώ τους κομήτες και τους αστεροειδείς που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο στο ηλιακό μας σύστημα εδώ και χρόνια. Έχω επιχειρήσει όχι απλά να καθορίσω την σύσταση τους αλλά να εντοπίσω και να ακολουθήσω την πορεία της τροχιάς τους γύρω από τον ήλιο. Πιο συγκεκριμένα η ερευνά μου επικεντρώνεται σε κομήτες και αστεροειδείς που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την γη. Πρόκειται για πλανητικά σώματα που κάποια μέρα θα μπορούσαν να συγκρουστούν με την γη.
Γιάννης Μούτσος: Πριν από λίγα χρόνια υπήρξε επιστημονική ανακοινωση οτι υπάρχει κομήτης ο οποίος θα μπορούσε να συγκρουστεί με τον πλανήτη γη το 2014. Είχατε ενδείξεις που να υποστηρίζουν έναν τέτοιο ισχυρισμό;
Alan Fitzsimmons: Βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι η σύγκρουση του κομήτη αυτού με τη γη δεν θα συμβεί πλέον. Επρόκειτο για ένα πλανητικό σώμα που εντοπίστηκε το 2003 και όταν το πρωτοανακαλύψαμε δεν ήμασταν σίγουροι για την τροχιά που θα ακολουθούσε γύρω από τον ήλιο. Πιστέψαμε ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να προσκρούσει στον πλανήτη μας. Εξετάσαμε λοιπόν αυτό τον κομήτη πολύ προσεκτικά από την στιγμή που ανακαλύφτηκε και ήμασταν σε θέση να παρακολουθήσουμε την πορεία του μέσα από το ηλιακό μας σύστημα με μεγαλύτερη ακρίβεια. Τώρα πια ξέρουμε με σιγουριά ότι ο κομήτης αυτός δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να συγκρουστεί με τη γη. Για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχουμε βρει κανένα σώμα που να απειλεί τη γη με σύγκρουση για τα επόμενα 100 χρόνια.
Alan Fitzsimmons: Δεν αλλάξαμε γνώμη!! Όταν σε πρώτη φάση ανακαλύπτουμε έναν αστεροειδή γνωρίζουμε την πορεία του μόνο κατά προσέγγιση. Ο συγκεκριμένος αστεροειδής σύμφωνα με τις περιορισμένες γνώσεις που διαθέταμε τότε, παρουσίαζε μια μικρή πιθανότητα πρόσκρουσης με τη γη σε λίγα χρόνια. Όσο όμως συνεχίζαμε την παρακολούθηση της πορείας του αστεροειδή και συγχρόνως βελτιώναμε και τις γνώσεις μας σχετικά με την μελλοντική πορεία του, μπορούσαμε πολύ πιο εύκολα να προβλέψουμε τις κινήσεις του. Είμαστε πλέον απόλυτα σίγουροι ότι ο κομήτης δεν θα συγκρουστεί με τη γη. Απλά θα περάσει από δίπλα.
"Εαν η γη χτυπηθεί από κομήτη..."
Γ.Μ: Ας πάρουμε ενα υποθετικό σενάριο οτι κάποια στιγμή ένας κομήτης συγκρούεται με την γη. Ποιες θα είναι οι συνέπειες?
Alan Fitzsimmons: Υπάρχουν πολλά μεγέθη αστεροειδών που βρίσκονται γύρω από τη γη. Οι μικροί κομήτες μεγέθους 30-40 μέτρων δεν εγκυμονούν ιδιαίτερους κινδύνους. Πολύ πιθανό να καούν εξαιτίας της τριβής που δημιουργούνται με την είσοδό τους στην γήινη ατμόσφαιρα. Πάρα ταύτα οι συνέπειες της καύσης του κομήτη στην ατμόσφαιρα, μπορεί να γίνουν αισθητές στη γη. Τέτοια φαινόμενα μπορούν να παρατηρηθούν κάθε 500 ή 1000 χρόνια.
Η πτώση ενός μεγαλύτερου κομήτη θα μπορούσε να προκαλέσει άμεση αλλαγή στις κλιματολογικές συνθήκες, όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, εξαιτίας της δύναμης πρόσκρουσης του κομήτη με τη γη. Παρόλο που δεν θα επηρέαζε την επιφάνεια της γης ωστόσο θα προκαλούσε σημαντικές αλλαγές ατμόσφαιρα και τις καιρικές συνθήκες. Τέτοιοι κομήτες μπορούν να συγκρουστούν με τη γη κάθε 1 εκατομμύριο ή κάθε 500 χιλιάδες χρόνια. Επομένως ο κίνδυνος είναι πολύ μικρός. Για να είμαστε όμως απολύτως σίγουροι συνεχίζουμε να επαγρυπνούμε και να εξετάζουμε σώματα που βρίσκονται κοντά στη γη.
Τα σχέδια αντιμετώπισης των αστεροειδών
Γ.Μ.: Κατά καιρούς διαβάζουμε οτι υπάρχουν σχέδια εκτροπής της πορείας αστεροειδών που απειλούν τη γη. Είναι αλήθεια κάτι τέτοιο; Έχετε πλάνα αντιμετώπισης τέτοιου κινδύνου?
Alan Fitzsimmons: Φυσικά και διαθέτουμε σχέδια αντιμετώπισης ενδεχόμενης σύγκρουσης αστεροειδών με τη γη. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Αστροδιαστημικής υλοποιεί αποστολές για την εκτροπή της πορείας αστεροειδών. Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε κομήτες που μπορούν να απειλήσουν με πρόσκρουση τη γη πολλά χρόνια πριν αυτό συμβεί. Επομένως θα διαθέτουμε πολύ χρόνο για να προετοιμαστούμε και πιθανότατα να εκτρέψουμε τον κομήτη από την καταστροφική του πορεία. Αυτό αποτελεί έναν από τους μελλοντικούς μας στόχους αν και μέχρι τώρα δεν υπάρχει ένα διαστημόπλοιο για αυτό το σκοπό.
Το υπερόπλο της Nasa για την αντιμετώπιση του κινδύνου από το διάστημα.
Alan Fitzsimmons: Δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι. Έχουμε σαφείς ενδείξεις για την σύσταση των αστεροειδών αλλά πολλά εξαρτώνται από την προειδοποίηση που θα λάβουμε. Ίσως εντοπίζαμε ένα κομήτη αύριο, ο οποίος πρόκειται να συγκρουστεί με τη γη σε ένα χρόνο. Αυτό το χρονικό διάστημα δε θα αρκούσε για την απόλυτη προετοιμασία ώστε να παρεκκλίνουμε τον αστεροειδή από την πορεία του. Σύμφωνα όμως με την εμπειρίας μας όταν εντοπίζουμε τέτοιους κομήτες μεσολαβεί διάστημα πολλών ετών μέχρι να πλησιάσουν και να περάσουν δίπλα από τη γη.
Όσο μεγαλύτερο είναι ένα σώμα και συνεπώς πιο επικίνδυνο για τη γη,τόσο πιο λαμπερό είναι και πιο ευδιάκριτο από τα τηλεσκόπιά μας. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι ότι θα εντοπίσουμε τον κομήτη εγκαίρως και δεν θα υπάρξει σύγκρουση. Αυτή είναι μια πιθανότητα. Πιθανότητα επίσης αποτελεί το γεγονός ότι δεν θα συγκρουστεί κανένας αστεροειδής με τη γη τα επόμενα 100 χρόνια. Επομένως συνεχίζουμε να ερευνούμε για κομήτες γιατί θα πρέπει να λάβουμε έγκαιρη προειδοποίηση στην περίπτωση που εντοπίσουμε έναν επικίνδυνο για τη γη αστεροειδή.
Γ.Μ: Πόσο αληθινές είναι οι δηλώσεις που αποδίδονται σε επιστήμονες της ΝΑΣΑ και υποστηρίζουν οτι έχουν κατασκευάσει ένα υπερόπλο έτοιμο να χρησιμοποιηθεί στο ενδεχόμενο προσέγγισης ενός κομήτη στη γη?
Alan Fitzsimmons: Πιστεύω ότι πρόκειται για μύθο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ δεν διαθέτουν κανένα υπερ-όπλο που να είναι ικανό να εκτρέψει ένα κομήτη από τη πορεία του προς τη γη. Έχουμε κάποια σχέδια για την κατασκευή ενός διαστημοπλοίου το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την πορεία ενός κομήτη, όμως κανένα από αυτά δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή. Σαφώς και δεν θα ήταν δυνατό να διαθέτουμε ένα μέσο ανάλογο ενός μεγάλου όπλου. Τα γεγονότα στη ζωή εξελίσσονται με μικρότερη ταχύτητα από αυτή που συμβαίνουν στις ταινίες του Χόλυγουντ. Πιστεύω ότι πρόκειται για παραπληροφόρηση από άτομα που δεν γνωρίζουν καθόλου το ζήτημα.
"Δεν έχουμε ακόμα την απόλυτη λύση!"
Γ.Μ.: Μας λέτε λοιπόν ότι διαθέτουμε αρκετό χρόνο για να εντοπίσουμε "σώματα" που μπορούν να προσκρούσουν στη γη αλλά δεν έχουμε ακόμη την "απόλυτη λύση" για την σωτηρια της γης?
Alan Fitzsimmons: Δυστυχώς! Αν πρόκειται για μεγάλο πλανητικό σώμα και η προειδοποίηση δεν είναι έγκαιρη δεν διαθέτουμε τα μέσα για την εκτροπή της πορείας του. Επομένως το μόνο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να προειδοποιήσουμε τους ανθρώπους. Το καλό νέο είναι οτι η πλειοψηφία όμως των κομητών και αστεροειδών που εντοπίζουμε μέχρι σήμερα εντάσσεται μέσα στα όρια μεθόδων αντιμετώπισης που διαθέτουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου